Της Χριστίνας Ταχιάου/www.makthes.grΟ χώρος δεν θυμίζει σε τίποτα Χίλιες και Μία Νύχτες της Ανατολής. Πρόκειται για ένα ημιυπόγειο μαγαζί απέναντι από τις δωδεκαώροφες της οδού Λαγκαδά. Καμιά τριανταριά άντρες κάθονται σε πλαστικές καρέκλες γύρω από τα τραπέζια και παρακολουθούν τηλεόραση ή συζητούν μεταξύ τους. Πίνουν καφέ ή αναψυκτικό και καπνίζουν περιμένοντας να περάσει η ώρα, για να φτάσει 21.38, η ώρα της προσευχής τους. Το Ραμαζάνι άρχισε στις 11 Αυγούστου και λήγει την Κυριακή. Υπάρχει πρόγραμμα που αναγράφει ποια ώρα αρχίζει η νηστεία, ποια ώρα τελειώνει, καθώς και ποιες ώρες ακριβώς πρέπει να προσεύχονται. Σήμερα που είμαστε εδώ η νηστεία άρχισε στις 05.10 και τελείωσε στις 20.12. Οι προσευχές ήταν προγραμματισμένες για τις 06.48, 13.36, 17.15 και 21.38.
Στη Θεσσαλονίκη λειτουργούν άλλοι δύο χώροι λατρείας για τους μουσουλμάνους. Ο ένας είναι το διαμέρισμα που στεγάζει το Ελληνοαραβικό Πολιτιστικό και Μορφωτικό Κέντρο στα Λαδάδικα. Ο δεύτερος βρίσκεται στο υπόγειο της...
...Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ.
«Πίστη στο Θεό»
Το Ραμαζάνι είναι η πλήρης αποχή για όσες ώρες διαρκεί από φαγητό, νερό, οποιοδήποτε ποτό, τσιγάρο και σεξ. «Είναι σαν τη δική σας νηστεία», εξηγεί ο Φερίτ Ισμαήλογλου, γιος του Οσμάν, εργαζόμενος σε ταπητουργία. Νέος, μελαχρινός και καλοντυμένος, δεν ξεχωρίζει σε τίποτα από τους «άλλους» νέους της ηλικίας του. Ούτε και οι υπόλοιποι έχουν κάτι το ξεχωριστό. Ρωτάμε πώς αντέχουν την πλήρη αποχή από το φαγητό και το νερό, που τις πρώτες ημέρες διαρκεί δεκαέξι ολόκληρες ώρες. «Είναι η πίστη στο Θεό που μας βοηθά. Κι εσείς έχετε τη Σαρακοστή», απαντούν όλοι. Κι όταν λέμε όλοι, εννοούμε και νέα παιδιά που θα μπορούσαν τέτοια ώρα, Παρασκευή βράδυ, να βρίσκονται σε μία ταβέρνα ή καφετέρια, για να διασκεδάσουν. Έχουν έρθει όμως όλοι μαζί από τη Σίνδο, για να προσευχηθούν στο «Τεραφίχ Ναμάς», όπως αποκαλούν τη μεγάλη προσευχή της Παρασκευής. Είναι ο Σαλήμ, 28, ο Αϊχάν, 30, ο Αχμέτ, 20, ο Μπουράτ, 24, ο Υμύτ, 26, και μαζί οι Βενιαμίν της παρέας: ο Σαμπρί και ο Μουσταφά, μόλις 14 ετών, χαρούμενα και ζωηρά παιδιά.
Οι γυναίκες πίσω από την κουρτίνα
Βγάζοντας τα παπούτσια μπαίνουμε στο «τζαμί», στο δωμάτιο που έχει διαμορφωθεί σε χώρο προσευχής. Κάτω χαλιά, πίσω βρύσες για την καθαριότητα, μία κουρτίνα και τι έκπληξη! Πίσω από την κουρτίνα περίπου δέκα γυναίκες μάς κοιτούν με πλατιά χαμόγελα. «Οι γυναίκες κάθονται χωριστά», λέει ο Οσμάν. «Βέβαια στα τζαμιά υπάρχει εξώστης επάνω, για να κάθονται. Εδώ όμως, επειδή δεν υπάρχει δυνατότητα, κάθονται πίσω από την κουρτίνα».
Ο Οσμάν, ο Ιμέτ Ραήφογλου, αλλαντοτεχνίτης, αλλά και όλοι οι μουσουλμάνοι που συναντούμε μιλούν για την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα τζαμί. «Είμαστε έλληνες πολίτες, πληρώνουμε φόρους, πήγαμε στο στρατό. Γιατί να μην έχουμε έναν δικό μας χώρο; Δεν μπορείτε να φανταστείτε δε πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα για τους νεκρούς μας. Τους μεταφέρουμε στη Θράκη, για να κηδευτούν. Καταλαβαίνετε το κόστος, τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα... Δυσκολευόμαστε να τους επισκεπτόμαστε και να κάνουμε τα σαράντα και τις άλλες τελετές».
«Δόξα τω Θεώ, είμαστε καλά!»
Η Σιδικά, η Μουμινέ, η Σαντιέ, η Φατμέ, η Κιμέτ, η Σεμάτ δεν εργάζονται. «Δουλεύαμε στα καπνομάγαζα της Σταυρούπολης, στο Μιχαηλίδη, στον Ακκά, αλλά πλέον δεν έχει δουλειές». Τονίζουν όμως ότι «δόξα τω Θεώ είμαστε πολύ καλά. Εδώ είναι το σπίτι μας, η Θεσσαλονίκη, είναι πάρα πολύ ωραία!». Χαμογελούν συνέχεια, μιλούν γλυκά και σιάζουν τις μαντίλες τους, για να ετοιμαστούν για την προσευχή. «Τώρα θα βγει ο ιμάμης και θα φωνάξει. Εμείς ακολουθούμε αυτά που κάνει εκείνος. Σηκωνόμαστε, καθόμαστε, γονατίζουμε, θα δεις», λένε. Όντως αρχίζει η προσευχή και όλοι αφοσιώνονται στους ψαλμούς και συγχρονίζονται με τις κινήσεις του ιμάμη.
Λίγο πριν να αρχίσει η προσευχή, η Φατμέ γυρνά προς το μέρος μου και ρωτά: «Δεν κάνουμε κάτι κακό, έτσι δεν είναι;». Δείχνει πως η απάντησή μου έχει σημασία για την ίδια. «Φυσικά όχι, δεν κάνετε», απαντώ, αναλογιζόμενη πώς είναι να ζεις ως «Φατμέ με τη μαντίλα» σε έναν κόσμο τελείως διαφορετικό...
