Η συνταγή της αποτυχίας

22.5.12

Λόγω δουλειάς, πέρασα πολλά χρόνια της ζωής μου ταξιδεύοντας σε πάμπολλες τριτοκοσμικές χώρες διαφόρων τυπολογιών, στην Αφρική, την Ασία, τη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή. Ένα από τα ερωτήματα που θα προβληματίσει οποιονδήποτε γνωρίσει τέτοιες χώρες είναι γιατί έχουν μία τόσο θεμελιωδώς άδικη και αποτυχημένη κοινωνία – αποτυχημένη στο επίπεδο των οικονομικών ευκαιριών. Και γιατί αυτό πάει πακέτο πάντα με τη συστημική διαφθορά; Γιατί το ανέχονται, πως ισορροπεί ένα τέτοιο καθεστώς;

Ένα προσφιλές αφήγημα είναι αυτό του δυτικού ιμπεριαλισμού. Ότι δηλαδή οι λαοί αυτοί ήταν  υπόδουλοι των αποικιοκρατών – όπως και...


...πράγματι έγινε – και αυτό το καθεστώς έχει απλά αντικατασταθεί με ένα νέο είδος υποδούλωσης, οικονομικής αυτή τη φορά, όπου οι νέοι αποικιοκράτες είναι δυτικές εταιρίες που λυμαίνονται τον φυσικό πλούτο αυτών των χωρών εις βάρος των λαών.

Το αφήγημα αυτό δε λέει κάτι αναληθές. Όντως το πολιτικό και οικονομικό σύστημα πολλών μοντέρνων Αφρικανικών δημοκρατιών είναι απόγονος της αποικιοκρατίας. Ο πλούτος έχει μία τάση να συγκεντρώνεται και να διαιωνίζεται γιατί όποιος τον έχει μπορεί να αγοράσει με αυτόν και την πολιτική και παραγωγική ισχύ που απαιτείται για να τον διατηρήσει. Όμως – σε αντίθεση με την απλοϊκή αντίληψη πολλών για μέρη όπως η Αφρική – ο κόσμος δεν είναι χαζός. Οι Αφρικανοί καταλαβαίνουν πολύ καλά τι παίζεται. Πως λοιπόν ισορροπούν καθεστώτα που εξαθλιώνουν τους ίδιους τους πολίτες τους προκειμένου να συνεχίσουν να προμηθεύουν τον κόσμο με τους φυσικούς τους πόρους;

Το εξαιρετικό άρθρο του Νίκου Μωραϊτάκη συνεχίζεται εδώ.