Παπανδρέου: Η συντήρηση, αριστερά και δεξιά, επιχειρεί να αποφύγει τη συζήτηση για το πως φτάσαμε στην κρίση

19.7.14


Αν έχετε βαρεθεί τα αφόρητα κλισέ περί «Κεντροαριστεράς» και «κυβερνητικής σταθερότητας» με τα οποία γεμίζουν οι εφημερίδες χρεοκοπημένων ομίλων ΜΜΕ, η ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στο κλείσιμο των εργασιών του Συμποσίου της Σύμης προσφέρεται για γόνιμη συζήτηση.

Κουβαλώντας την εμπειρία της διαχείρισης μιας χώρας σε κρίση που άγγιξε την ίδια της την ύπαρξη στο σύγχρονο δυτικό κόσμο, ο πρώην πρωθυπουργός επέλεξε, κόντρα στην κυρίαρχη αφήγηση, να θυμίσει ποιον πολιτικό χώρο επιδίωξε το ΠΑΣΟΚ του να καλύψει:

(...)Έχουμε χρέος να συζητήσουμε και να αντιμετωπίσουμε με τον πλέον δυναμικό και ουσιαστικό τρόπο, ό,τι μας απασχολεί, το μέλλον του τόπου, των Ελλήνων.

Γιατί, η παγκοσμιοποίηση, δεν είναι η μάστιγα του καιρού μας, είναι η αυτονόητη εξέλιξη της ανθρωπότητας. Κάποιοι, μετατρέπουν μια ιστορική πραγματικότητα σε απόλυτο κακό.

Το ζήτημα, δεν είναι η παγκοσμιοποίηση, το ζήτημα είναι ότι, οι εθνικές κυβερνήσεις και οι υπερεθνικοί οργανισμοί, είναι ανίσχυροι να αντιμετωπίσουν την ορμή και την ευελιξία με την οποία κινείται το κεφάλαιο.

Και προσθέτως, είναι ανίσχυροι να αντιμετωπίσουν τις συνέργειες που προκύπτουν και σε διεθνές και σε τοπικό επίπεδο, από τις κοινές στοχεύσεις τραπεζικών, επιχειρηματικών και μιντιακών συμφερόντων, αλλά και από τις απολήξεις αυτών των συμφερόντων στην πολιτική.

Επομένως, το διακύβευμα είναι και θα είναι τις επόμενες δεκαετίες, η Δημοκρατία. Και είναι αυτός ακριβώς ο λόγος που μας οδήγησε στο κεντρικό θέμα του φετινού, 15ου Συμποσίου της Σύμης: "Re-imagining Democracy"

Η "επανεφεύρεση" και ο "επανασχεδιασμός" της Δημοκρατίας, δεν αποτελούν ένα λογοπαίγνιο με σκοπό την δημιουργία ενός εντυπωσιακού τίτλου. Το αντίθετο. Είναι η πιο απλή προσέγγιση του πλέον κρίσιμου ζητήματος με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωπες οι κοινωνίες, οι λαοί παγκοσμίως.

Ας το πούμε ξεκάθαρα: η δύναμή μας, δεν προκύπτει από την επικράτηση σε μια σύγκρουση.
Δεν μπορεί να είναι αυτό το ζητούμενο. Η δύναμή μας, αφορά τη δυνατότητά μας να ισχυροποιήσουμε φωνές με προοδευτικό πρόσημο. Και τότε, να επιβάλλουμε συνεννοήσεις.

Σκοπός μας, δεν μπορεί να είναι νέες πολώσεις, ούτε απολίτικοι διχασμοί που τελικά αποδυναμώνουν την φωνή του πολίτη. Αλλά μια σύγκρουση ιδεών και προτάσεων που δίνουν την δυνατότητα στον πολίτη να επιλέξει, να αποφασίσει, να δημιουργήσει την ενότητα των υγιών παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων απέναντι σε συντηρητικές πολιτικές και τα συμφέροντα / ελίτ που τις προωθούν.

Οι αρχές και οι αξίες του κινήματός μας παγκοσμίως, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο βρίσκουν απέναντί τους, τη συντήρηση, είτε αυτή έρχεται από τα δεξιά, είτε από τα αριστερά.

Η χώρα μας, αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα -και λόγω των ιδιαιτεροτήτων της-, όπου τα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια αναδεικνύουν χωρίς επιφυλάξεις και ενδοιασμούς τι ακριβώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε, αλλά και τι έχουμε χρέος να πράξουμε.

Θα το πω απλά. Η Ελλάδα χρειάστηκε τη βοήθεια των εταίρων της. Έτσι, μπήκαμε σε πρόγραμμα προσαρμογής, το γνωστό μνημόνιο. Ποιοι ήταν οι ουσιαστικοί λόγοι;

Η εγκληματική δημοσιονομική διαχείριση από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και οι χρόνιες παθογένειες του πελατειακού κράτους.

Σήμερα στη χώρα, η συντήρηση, αριστερά και δεξιά, επιχειρεί να αποφύγει κάθε συζήτηση για αυτά.
Όχι μόνον λόγω των ευθυνών της, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά κυρίως γιατί δεν επιθυμεί ανατροπή των κακοδαιμονιών του πελατειακού συστήματος και πολύ περισσότερο, την προοδευτική προσέγγιση για αυτήν την ανατροπή.

Έτσι, μεταφέρει το πεδίο του ενδιαφέροντος πάντα αλλού.
Πάντα φταίει κάτι άλλο, όχι οι πραγματικές αιτίες που μας οδήγησαν στην κρίση.

Είναι η ίδια αντίληψη από την οποία διακατέχονται οι κυρίαρχες συντηρητικές δυνάμεις στην ΕΕ. 
Δεν είναι οι συστημικές αδυναμίες της ΕΕ και της Ευρωζώνης που πρέπει να αντιμετωπιστούν, δεν είναι η τραπεζική κρίση του 2008 - που ακόμα δεν αντιμετωπίσαμε αποφασιστικά, ούτε το έλλειμμα δημοκρατίας και εκπροσώπησης που πρέπει να απαντηθεί.
Είναι μια άλλη, εύκολη και συντηρητική αφήγηση: τα κακά παιδιά του ευρωπαϊκού Νότου που πρέπει να λογικευτούν. 

Αλλά τώρα, όλοι πιστεύω έχουν αντιληφθεί, ότι ούτε η δημοσιονομική πειθαρχία, ούτε η λιτότητα αποτελούν τη λύση. 

Ναι, η δημοσιονομική υπευθυνότητα είναι αναγκαία, αλλά από μόνη της, δεν δίνει λύσεις, γιατί και πάλι θα απουσιάζουν όσα πρέπει να γίνουν για να ενοποιηθεί οικονομικά και πολιτικά η ΕΕ. 
Έχουν γίνει δειλά μόνο βήματα για να δρομολογηθούν, Κοινές πολιτικές διαχείρισης του χρέους, 
Κοινές πολιτικές οικοδόμησης ανάπτυξη, υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού, με βιώσιμα/πράσινα χαρακτηριστικά, Πολιτικές άντλησης κεφαλαίων για επενδύσεις - με ευρωομόλογα, φόρο επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών, ακόμη και φόρο επί του διοξειδίου του άνθρακος
Πολιτικές που να ενοποιούν τον ευρωπαϊκό χώρο - δημιουργούν θέσεις εργασίας και στήριξης των ανέργων.

Ενώ, παράλληλα, απουσιάζουν οι πολιτικές που ρυθμίζουν και ελέγχουν τις αγορές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τους φορολογικούς παραδείσους. 

Και βεβαίως, η όποια συζήτηση περί αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα αντιμετωπίζουν τις αδυναμίες του οικοδομήματος, αποτελούν υπόθεση όσων δήθεν γνωρίζουν, όχι των Ευρωπαίων πολιτών. Αντί, για παράδειγμα, να έχουμε εικονικούς υποψηφίους για Προέδρους της Επιτροπής, να εκλέξουν άμεσα οι πολίτες τον Πρόεδρό τους.

Όταν δεν εμπιστεύεσαι τον πολίτη και ο πολίτης δεν θα εμπιστευτεί. Αυτή είναι η κοινή αντίληψη που διακατέχει τη συντήρηση. Απλώς, εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους κατά περίσταση και περίπτωση. (...)

Ολόκληρη η ομιλία εδώ.