Ο Κάστρο δεν σε γέλασε

27.11.16


Δεν θυμάμαι πότε άκουσα για πρώτη φορά το όνομα του. Όταν γεννήθηκα, ο Φιντέλ Κάστρο ήταν ήδη ο Φιντέλ Κάστρο. Το να γνωρίζεις την ύπαρξη του ήταν αυτονόητο, όπως το να γνωρίζεις τον Μάικλ Τζόρνταν, τον Μάικλ Τζάκσον και τον Μαραντόνα.

Παρατηρώ ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, πολλοί είναι εκείνοι που υποκύπτουν στον πειρασμό της εξιδανίκευσης ή της δαιμονοποίησης του. Δεν τους αδικώ, λίγες προσωπικότητες ανά τον κόσμο αγαπήθηκαν αλλά και μισήθηκαν όσο ο Κάστρο, πόσο μάλλον από τη στιγμή που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή για σχεδόν μισό αιώνα.

Μιας και η δική μου προσέγγιση για την περίπτωση Κάστρο είναι κάπως της...σχολής ΔΗΜΑΡ, θα προτιμούσα να σταθώ σε κάτι λίγο πιο γενικό, που αφορά γενικότερα τη διαχείριση των συμβόλων, ιδιαίτερα στον χώρο της Πολιτικής.

Παρατηρώ ότι στην περίπτωση του Κάστρο, ο οποίος υπήρξε τοτέμ για πλήθος αριστερών και προοδευτικών κομμάτων, πολλοί είναι εκείνοι που νιώθουν την ανάγκη να διαφοροποιηθούν δημόσια από τους...νεότερους εαυτούς τους, που κάνουν λόγο για «ψευδαισθήσεις» και για «προδοσία» αρχών και ιδεών.

Λυπάμαι πραγματικά που νιώθουν μια τέτοια ανάγκη, κυρίως γιατί μοιάζουν να μην αντιλαμβάνονται τι είναι η Πολιτική. Το να θαυμάζεις τον Κάστρο του 1970 δεν σε καθιστά συνένοχο στις αυταρχικές πρακτικές του καθεστώτος του το 1980. Το να σε απογοήτευσε ο Κάστρο του 1990 δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν πολλοί καλοί λόγοι να σε γοητεύει το 1960. Το να σιχαίνεσαι τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό του Ψυχρού Πολέμου δεν σε καθιστά χειροκροτητή του κάθε αιμοσταγούς κομμουνιστικού καθεστώτος ανά τον κόσμο.

Γενικά, δεν είναι κακό να αλλάζεις γνώμη στην Πολιτική, ούτε πρέπει πάντα δημόσια να αυτομαστιγώνεσαι γι' αυτό. Όταν αλλάζουν οι συνθήκες, αλλάζουν και οι απόψεις των ανθρώπων, γι' αυτό και προσωπικά σιχαίνομαι όσους καμαρώνουν για τη «σταθερότητα» των απόψεων τους και για την ιδεολογική «καθαρότητα» τους. Αν πιστεύεις ακριβώς τα ίδια για 40 χρόνια, ενδέχεται να είσαι απλώς ένας ιδεοληπτικός ξεροκέφαλος (ή ΚΚΕ).

Μπορεί ο υπερβολικός ενθουσιασμός και το αχαλίνωτο πάθος να οδηγούν συχνά χώρες και λαούς στην ομαδική αυτοκτονία αλλά από την άλλη ποτέ και πουθενά η Πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί με όρους στεγνού επιστημονικού εργαστηρίου. Ο πολίτης δεν έχει την πολυτέλεια της ύστερης αποτίμησης των πάντων που διαθέτει ο πολιτικός επιστήμονας ή ο ιστορικός, εκτός κι αν κάποιος αναγνωρίζει για τον εαυτό του ρόλου του αιώνια ουδέτερου κριτή των πάντων.

Αν λοιπόν σήμερα φοβάσαι ότι ο Κάστρο στα νιάτα σου γέλασε, πιθανότατα κάνεις λάθος ή έχεις πέσει στο τρυπάκι των αιώνιων ενοχών. Ο Κάστρο δεν σε γέλασε, δεν σου υποσχέθηκε ποτέ ότι θα έχει πάντα δίκιο, ίσα-ίσα που μπορεί και να σου έδειξε τι πρέπει να κάνεις όταν σε κυβερνά ένας αδίστακτος δικτάτορας.

Όσο κι αν προσπαθούν οι διάφοροι μέτριοι, η απομυθοποίηση και η «εκλογίκευση» των πάντων δεν θα τους καταστήσει πολιτικά πιο ελκυστικούς, αντίθετα θα φουντώνει τη δίψα των πολλών για κάποιον ή κάποια που θα θέλει να προσπαθήσει -όπως μπορεί- να αλλάξει τον κόσμο στον δρόμο κι όχι να τηρήσει μια «άψογη στάση» στο Facebook.

Photo credit: Bernavazqueze