Ισορροπία τρόμου στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά μετά το σοκ
.
Σύμφωνα με τον Ignacio Ramonet της Γαλλικής «Le Monde», η κρίση ξεκίνησε το 2001, όταν έσκασε η φούσκα του Ιντερνετ. Για να προστατεύσει τους επενδυτές, ο Αλαν Γκρίνσπαν, τότε πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, αποφάσισε να προσανατολίσει τις επενδύσεις προς την αγορά ακινήτων. Ακολουθώντας μια πολιτική χαμηλών επιτοκίων και χρηματοπιστωτικών εξόδων, ενθάρρυνε τους χρηματομεσίτες και τους κτηματομεσίτες να πείσουν έναν όλο και αυξανόμενο αριθμό πελατών να επενδύσει στην «πέτρα». Έτσι, δημιούργησε το σύστημα των «subprimes», δηλαδή, των πιστώσεων με βάση την υποθήκη, υψηλού ρίσκου και με κυμαινόμενο επιτόκιο, οι οποίες απευθύνονταν κυρίως στα φτωχότερα στρώματα. Όταν, όμως, το 2005, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα αύξησε τα βασικά επιτόκια -τα ίδια που πρόσφατα η ίδια μείωσε- απορύθμισε το σύστημα και πυροδότησε ένα φαινόμενο ντόμινο, το οποίο, από τον Αύγουστο του 2007, έκανε τα θεμέλια του διεθνούς τραπεζικού συστήματος να τρέμουν.Η απειλή της έλλειψης ρευστότητας για 5 εκατ. σπίτια, τα οποία χρωστούν περίπου 200 δισ. ευρώ, προκαλεί την πτώχευση σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Για να προστατευθούν από το ρίσκο, τα ιδρύματα αυτά είχαν πουλήσει ένα μέρος των αμφίβολων αυτών πιστώσεων σε άλλες τράπεζες, οι οποίες, με τη σειρά τους, τις είχαν παραχωρήσει σε κερδοσκοπικά επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία, με τη σειρά τους, τα είχαν μοιράσει αλλού. Το αποτέλεσμα είναι η κρίση να αγγίζει το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, σαν επιδημία.
Η τελευταία ομόφωνη απόφαση της διοίκησης της FED για διατήρηση των βασικών της επιτοκίων στο 2% δεν περιόρισε την αγωνία των επενδυτών για το αν οι κεντρικοί τραπεζίτες θα καταφέρουν να χειρισθούν με αποτελεσματικότητα το πρώτο κραχ του 21ου αιώνα.
.
Στην ανακοίνωσή της η FED τόνισε πως οι ανησυχίες μοιράζονται εξίσου ανάμεσα στην ανάπτυξη της οικονομίας και στις πληθωριστικές πιέσεις, ενώ σημείωσε ότι «οι σφικτές συνθήκες στις πιστωτικές αγορές, η συνεχιζόμενη συρρίκνωση της στεγαστικής αγοράς αλλά και η επιβράδυνση στην ανάπτυξη των εξαγωγών αναμένεται να επιβαρύνουν την οικονομική ανάπτυξη στα επόμενα τρίμηνα». Ο Dow Jones έκλεισε τελικά χθες με κέρδη 1,3%.
.
Λίγες ώρες πριν από την απόφαση της FED, ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκούρια είχε δηλώσει ότι «οι κεντρικοί τραπεζίτες θα έπρεπε να υπερασπιστούν περισσότερο το χρηματοοικονομικό σύστημα απ’ ό,τι τον πληθωρισμό», προσθέτοντας ότι «η ρευστότητα είναι σημαντικότερο στοιχείο για τις αγορές από τη μείωση των επιτοκίων, προκειμένου να ανακάμψουν οι αγορές από το πλήγμα που δέχθηκαν με την κατάρρευση της Lehman Brothers». Ο ίδιος εκτίμησε ότι το 2009 θα ξεκινήσει η ανάκαμψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κ. Ντομινίκ Στρος Καν χαρακτήρισε άνευ προηγουμένου την τωρινή κρίση, θεωρώντας ότι από την εξέλιξή της θα μπορούσε να μειωθεί το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων χωρών και της Κίνας από μισή έως δύο μονάδες.Θύματα πάντως της κρίσης είναι πάνω από 120.000 εργαζόμενοι 11 πολυεθνικών ομίλων που απολύθηκαν τους τελευταίους 18 μήνες, οπότε και ξεκίνησε η κρίση από τα δάνεια υψηλού ρίσκου-χαμηλής εξασφάλισης (subprimes). Το αρνητικό σενάριο προβλέπει επέκταση του ιού των απολύσεων και σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Τα όποια έκτακτα μέτρα όμως δεν αρκούν, για να αναχαιτίσουν την διεθνή κρίση, της πιο σημαντικής από τότε που η παγκοσμιοποίηση αποτελεί το δομικό πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας.
Τα όποια έκτακτα μέτρα όμως δεν αρκούν, για να αναχαιτίσουν την διεθνή κρίση, της πιο σημαντικής από τότε που η παγκοσμιοποίηση αποτελεί το δομικό πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας.
.
Η κατάληξή της εξαρτάται πλέον από την ικανότητα των ασιατικών οικονομιών να πάρουν τη σκυτάλη από την Αμερική. Αυτό, όμως, θα αποτελέσει μια νέα ένδειξη της παρακμής της Δύσης, η οποία θα προοιωνίζεται τη μετατόπιση του κέντρου της παγκόσμιας οικονομίας από τις ΗΠΑ στην Κίνα.
.
Υπό αυτήν την έννοια, η σημερινή κρίση θα σηματοδοτήσει το τέλος ενός οικονομικού μοντέλου.
ΕΤ – ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – Le MONDE
ΕΤ – ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – Le MONDE
