Ο Πατέρας Αντώνιος είναι ο ιδρυτής της Κιβωτού του Κόσμου...
Η συζήτηση μαζί του ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και διήρκεσε σχεδόν δυο ώρες...
Θα την δημοσιεύσουμε σε 3-4 μέρη . Αξίζει να την διαβάσετε ολόκληρη :
Θέλαμε να κάνουμε το αφιέρωμα αυτό στην Κιβωτό του Κόσμου για να κάνουμε μια «σύγκριση» με την υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου και με όλα αυτά που ακούστηκαν φέτος για την Εκκλησία . Νομίζω ότι όλα όσα έγιναν σας εξέθεσαν όλους γιατί ο κόσμος γενικεύει δικαίως αλλά κι αδίκως . Ήταν μια χρονιά που τα ΜΜΕ ασχολήθηκαν κυρίως με την αρνητική πλευρά της Εκκλησίας και δεν έστρεψαν τα φώτα τους σε προσπάθειες όπως η «Κιβωτός του Κόσμου» . Γιατί πιστεύετε ότι έγινε αυτό ;
Μα τα σκάνδαλα «πουλάνε» περισσότερο από εμάς…
Εσείς πώς ξεκινήσατε αυτή την προσπάθεια ;
Όλα ξεκίνησαν πριν περίπου 11 χρόνια σε μια πολύ δύσκολη περιοχή της Αθήνας , στην Ακαδημία Πλάτωνος και τον Κολωνό . Τα δικά μας παιδιά όμως έρχονται πλέον από όλες τις περιοχές . Απ ΄τον Βοτανικό , τα Σεπόλια , τον Αγ. Παντελεήμονα και τα τελευταία χρόνια και από όλα τα μέρη της Ελλάδος.
Ξεκινάνε όλα όταν χειροτονούμαι για πρώτη φορά στον Αγ.Γεώργιο της Ακαδημίας Πλάτωνος και διορίζομαι ως ιερέας νεότητας . Ποια νεότητα όμως ! Μέσα στην εκκλησία δεν υπήρχε κανένα παιδί ! Απέξω όμως και γύρω-γύρω υπήρχαν δεκάδες παιδιά τα οποία είχαν αναπτύξει πολύ έντονη παραβατική συμπεριφορά . Ήταν παιδιά τα οποία δεν πήγαιναν στο σχολείο , δεν «λειτουργούσε» η οικογένεια τους η οποία ήταν συνήθως μονογονεϊκή ή αν υπήρχαν και οι δυο γονείς ήταν και πάλι προβληματικοί . Εμείς εκεί το εστιάζουμε . Στον ρόλο της οικογένειας . Και οι γονείς των παιδιών αυτών ήταν συνήθως άνθρωποι χαμηλού μορφωτικού επιπέδου εθισμένοι στον αλκοολισμό ή στα ναρκωτικά που αντιμετώπιζαν σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα . Ήταν και αυτοί άνθρωποι που με την σειρά τους είχαν πέσει θύματα «ανάλογων» γονέων σε έναν φαύλο κύκλο που συνεχιζόταν.
Όταν ξεκίνησε η προσπάθεια , δεν υπήρχε τίποτα ! Ούτε χρήματα αλλά ούτε κι άνθρωποι να βοηθήσουν ! Αποφάσισα τότε να ανοιχτώ προς τα έξω . Στην περιοχή υπήρχαν κάποιοι χώροι άθλησης , κάποια γήπεδα μπάσκετ .
Και πήγατε να παίξετε με αυτά τα παιδιά μπάσκετ ;
Ναι ! Κάπως έτσι έγινε . Βέβαια ο «παπάς» και το ράσο γενικά απωθούν . Συνήθως ο άλλος το βλέπει κι απομακρύνεται από μόνος του . Αναγκάστηκα να ανοιχτώ εγώ προς τα παιδιά , προς την κοινωνία . Έτυχε να ξέρω και καλό μπάσκετ και τελείως «αυθεντικά» κατάφερα να επικοινωνήσω με τα παιδιά .
Τα παιδιά αυτά ήταν Έλληνες ή παιδιά μεταναστών ;
Ήταν Έλληνες . Τα πρώτα groups των παιδιών που συγκεντρώθηκαν τότε ήταν Ελληνόπουλα που δεν πήγαιναν όμως στο σχολείο . Και αυτό με έχει σοκάρει πιο πολύ από όλα τα υπόλοιπα . Την ώρα που τα σχολεία λειτουργούσαν , οι πλατείες ήταν γεμάτες παιδιά που ασχολούνταν με χίλια πράγματα εκτός από την μόρφωση τους χωρίς να υπάρχει απολύτως κανένας έλεγχος από το σπίτι . Καταλάβαμε με τον καιρό ότι το οικογενειακό περιβάλλον των παιδιών αυτών ήταν κατακερματισμένο. Δεν υπήρχε καμία επικοινωνία με τους γονείς και πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς ασυνείδητα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να «διαλύσουν» και τα παιδιά τους . Ο καθένας – γονείς και παιδιά - ζούσε την ζωή του χωρίς να δίνει λογαριασμό και τα παιδιά έφταναν σε μια ηλικία που με την σειρά τους έμπαιναν στις συμμορίες της περιοχής οι οποίες είναι πάρα πολλές . Και γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι δύσκολα βγαίνει από τέτοιες συμμορίες…
Σε αυτόν τον πληθυσμό εστιάσαμε εμείς . Σε παιδιά που δεν ήταν ορφανά μεν αλλά οι γονείς τους ήταν ανήμποροι να τα βοηθήσουν . Και οι ίδιοι οι γονείς συμπεριφέρονταν σαν παιδιά ! Δεν μπορούσαν να βοηθήσουν τους ίδιους τους εαυτούς τους , πόσο μάλλον να βάλουν σε μια σειρά τα παιδιά τους . Κι όταν άρχισαν να απευθύνονται αυτοί οι άνθρωποι σε εμένα , αναρωτιόμουν «ποιος είναι το παιδί ; ποιος είναι ο μεγάλος ;» . Δεν υπήρχε καμία ωριμότητα .
Τα επόμενα χρόνια άρχισε να γεμίζει η περιοχή με μετανάστες και πρόσφυγες όπου προστέθηκαν ακόμα περισσότερα τέτοια παιδιά . Χωρίς αξίες , χωρίς αρχές , χωρίς ισχυρή οικογένεια .
Χαίρομαι που το αναφέρετε αυτό γιατί είναι χρήσιμο να διασαφηνίσουμε ότι αυτή η περιοχή της Αθήνας υποβαθμίστηκε πρώτα από όλα από τους Έλληνες . Γιατί υπάρχει μια τάση να τα φορτώνουμε όλα στους μετανάστες…
Μα φυσικά ! Μην ξεχνάτε ότι στην περιοχή αυτή επικρατούσε η λεγόμενη «κουλτούρα του χασίς» . Ήταν μαγκιά να καπνίζει κάποιος χασίς . Δεν το θεωρούσαν κακό . Κι αυτό συνόδευε και δεκάδες άλλα πράγματα «γύρω-γύρω» . Φανταστείτε λοιπόν πόσο μεγάλη προσπάθεια χρειάζεται για να «ξεριζώσεις» μια τέτοια αντίληψη , να την απομυθοποιήσεις. Εμείς έπρεπε να βρούμε κάτι διαφορετικό . Δημιουργήθηκε λοιπόν ένας χώρος όπου μαζεύονταν τα παιδιά , κυρίως για να νιώθουν ότι ανήκουν σε κάποιον χώρο . Ήταν ένα παλιό καφενείο που διαμορφώσαμε στην περιοχή εκείνη .
Ήταν κάτι σαν κατηχητικό ;
Όχι . Ήταν ένας χώρος που μπορούσαν να μαζευτούν τα παιδιά . Θα ήταν δύσκολο να τους πούμε ότι όλα όσα κάνουν είναι λάθος . Θα έπρεπε πρώτα να μας εμπιστευτούν . Ήταν άτομα που ζούσαν μέσα στο άγχος . Δεν γνώριζαν πότε θα τους πετάξουν έξω από το σπίτι τους , που οι γονείς τους ήταν άρρωστοι ! Πρώτα από όλα εμείς θέλαμε να τους δώσουμε μια ελπίδα , να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους . Γιατί μόνο έτσι μπορείς μετά να τους δείξεις ότι υπάρχει κι ένας άλλος δρόμος , αν στο ζητήσουν φυσικά .
Όλα αυτά ήταν μια δικής σας πρωτοβουλία και κάποιων άλλων ανθρώπων ή ήταν μια πρωτοβουλία της ενορίας στην οποία λειτουργούσατε ;
Ήταν κάτι που ξεκίνησε από μένα , ανεξάρτητα από την ενορία .
Διαδραμάτιζε ενεργό ρόλο η Εκκλησία ή έτυχε απλά να είστε ιερέας ;
Έτυχε.
Δεν υπάρχουν άλλοι ιερείς που συμμετέχουν ενεργά ;
Όχι . Πάντως με τον νέο αρχιεπίσκοπο έχουν αλλάξει κάπως τα πράγματα . Ήρθε εδώ και μας επισκέφθηκε αρκετές φορές και δήλωσε ότι η Κιβωτός είναι πλέον ένα κίνημα και ότι θα πρέπει η «πατέντα» αυτή να επεκταθεί , να ανοιχθεί και σε νέους χώρους , σε ολόκληρη την Αθήνα .
Μα το πιο σημαντικό ερώτημα που θέλουμε να σας κάνουμε είναι αυτό ! Για την «πατέντα» ! Πώς τα καταφέρατε ;
Δεν ήταν εύκολο . Και ο δικός μας χώρος θέλει και λίγο ρίσκο .
Δεν είναι εύκολα υλοποιήσιμα όλα αυτά…
Πράγματι . Ο Αρχιεπίσκοπος μου ζήτησε μάλιστα να γίνει ο δικός μας χώρος κάτι σαν «Κέντρο εκπαίδευσης» νέων ιερέων για να μάθουν και αυτοί τρόπους να βοηθούν . Αυτό που έχει συμβεί εδώ και περίπου ένα χρόνο . Μέχρι στιγμής δεν έχει ενδιαφερθεί κάποιος . Εμάς πάντως είναι μεγάλη μας χαρά να βοηθήσουμε και φυσικά μεγάλη ανάγκη . Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν ανάλογες προσπάθειες . Ακόμα και να ανοίξει κάποιος μια παράγκα να μοιράζει φαγητό στα παιδιά την ώρα που τελειώνουν το σχολείο .
Και λέω την ώρα που τελειώνουν το σχολείο γιατί είναι σημαντικό τα παιδιά αυτά που γυρίζουν όλη την μέρα στις πλατείες , να μάθουν να λειτουργούν με πρόγραμμα .
Τα παιδιά αυτά αντιμετώπιζαν και πολύ σοβαρά προβλήματα με υγείας . Η διατροφή δεν τους εξασφάλιζε βιταμίνες , είχαν πρόβλημα με τα δόντια τους . Και εμείς αυτό που ζητήσαμε ήταν ένα καλά μαγειρεμένο φαγητό να περιμένει το παιδί μετά το σχολείο.
Όπως θα έπρεπε να το περιμένει στο σπίτι του . Και να κάτσει στο τραπέζι να συζητήσει , να μιλήσει , να γελάσει . Και αυτή είναι η «πατέντα» μας . Να είμαστε μια οικογένεια . Να ξέρει το παιδί ότι την συγκεκριμένη ώρα θα κάτσουμε όλοι μαζί να φάμε και να συζητήσουμε σαν μια κανονική οικογένεια…
Όταν λέτε «όλοι μαζί» ; Ο αριθμός αυτός ποιος είναι ;
( γέλια )… Μιλάμε για 200-240 παιδιά που τρώνε εδώ στην Κιβωτό . Αλλά έχουμε και ένα συσσίτιο για κακοποιημένες μητέρες και παιδιά που ξεπερνά τα 1.200 άτομα αλλά αυτό είναι κάτι άλλο . Εδώ βρίσκονται περίπου 200 παιδιά που τρώνε καθημερινά . Και τα περισσότερα από τα παιδιά αυτά ήρθαν στην πόρτα μας . Μόνα τους . Δεν μπορείς να τα διώξεις . Δεν μπορείς να «διαλέξεις» . Δεν είμαστε πολιτικοί ή κόμματα για να κάνουμε επιλογή . Εμείς ανοίγουμε την πόρτα μας σε αυτούς που την χτυπούν κι έχουν ανάγκη . Τα υπόλοιπα δεν μας αφορούν . Δεν κάνουμε πολιτική . Δεν είναι ο ρόλος της Εκκλησίας να κάνει πολιτική αλλά να προσφέρει αγάπη σε όσους την έχουν ανάγκη . Δεν έχουμε το δικαίωμα να ελέγξουμε ποιος μας ζητάει ένα κομμάτι ψωμί .
Μας είπατε πριν ότι έτυχε απλά να είστε ιερέας και ότι η Κιβωτός του Κόσμου δεν είναι μια οργάνωση που έχει σχέση με την επίσημη Εκκλησία . Είναι δηλαδή μια οργάνωση «ιδιώτη»;
Πρέπει να ορίσουμε τι σημαίνει «Εκκλησία» . Εκκλησία δεν είναι μόνο κάποια αξιώματα και η διοικητική οργάνωση . Εκκλησία πάνω από όλα είναι το σώμα των πιστών . Εμείς διοικητικά ξεκινήσαμε σαν μια νεανική εστία . Και μετά από όλο τον χαμό που έγινε , δεν ήθελε κανείς να μας βοηθήσει , ειδικά όταν έβλεπαν ότι σε περίπτωση που διαλυθεί η εστία μας , οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο , θα ανήκει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών . Κανείς δεν ήθελε να δώσει τίποτα ! Εμπιστεύτηκαν στην αρχή κυρίως τα πρόσωπα μέσα από την συχνή προσωπική επαφή . Και αν έχουμε κάτι σαν περιουσιακό στοιχείο , αυτό είναι το όνομα μας . Και η δική μας προσπάθεια είναι ανοικτή . Δεν έχουμε παιδιά που κοιμούνται μέσα στην Κιβωτό . Επιλέγουμε να στηρίζουμε την μάνα και την οικογένεια .
Έχουμε ειδικό ξενώνα που φιλοξενούνται κακοποιημένες μητέρες μαζί με τα παιδιά τους .
Δηλαδή τα παιδιά έρχονται στην Κιβωτό μόνο για το φαγητό και τα «φροντιστήρια» ;
Και όχι μόνο για αυτά . Αλλά για όλα όσα μπορεί να τους προσφέρει μια κανονική οικογένεια.
Δεν υπάρχουν δηλαδή μόνιμοι «τρόφιμοι» στην Κιβωτό ;
Όχι . Τα παιδιά φεύγουν το βράδυ και επιστρέφουν σε κάποιον δικό τους άνθρωπο τον οποίο έχει επιλέξει η δική μας κοινωνική υπηρεσία ως κατάλληλο . Και όταν έρχονται διάφορες μητέρες και μας λένε «πάρε το παιδί μου» λόγω ανέχειας ή λόγω δεκάδων άλλων προβλημάτων , εμείς προσπαθούμε να στηρίξουμε αυτή την μάνα . Δίνουμε ένα χρονικό διάστημα να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους , τους δίνουμε το βασικό επίδομα για να συντηρηθούν . Είμαστε εγγυητές σε περισσότερα από 30 με 40 καταλύματα για να δώσουμε την ευκαιρία στους γονείς να προσπαθήσουν να ζήσουν μαζί με το παιδί τους . Να μην το εγκαταλείψουν απλά σε ένα ίδρυμα . Τους δίνουμε αυτή την ευκαιρία . Και φροντίζουμε να πηγαίνει το παιδί στο σχολείο . Είναι καλύτερο από το να το ιδρυματοποιήσουμε και να το «κλείσουμε».
Αυτή μάλλον είναι η πιο σωστή τακτική . Από την μια το παιδί να εισπράττει την θαλπωρή και από την άλλη να έχει και την δική του ζωή…
Ακριβώς αυτό . Δεν μας νοιάζει να «κλείσουμε» απλά τα παιδιά σε ένα ίδρυμα . Γι ‘ αυτό σας είπα και πριν ότι η Κιβωτός του Κόσμου είναι εγγυητής στο ενοίκιο 40 περίπου κατοικιών . Γιατί είναι κατανοητό ότι δεν νοικιάζει εύκολα κάποιος το σπίτι του σε μια διαλυμένη οικογένεια . Η εγγύηση του ενοικίου συνοδεύεται και από μια γενικότερη στήριξη καθώς δίνουμε στις οικογένειες ή στις μητέρες ένα χρονικό διάστημα να σταθούν στα πόδια τους . Τους βρίσκουμε δουλειά , τους παρέχουμε ένα βασικό επίδομα ώστε να μπορέσουν σιγά-σιγά να ανακάμψουν και να μπορέσουν να φροντίσουν τον εαυτό τους και το σπιτικό τους . Και αυτή η «πολιτική» έχει ένα ποσοστό επιτυχίας κοντά στο 90% . Στηρίζουμε ανθρώπους που δεν είχαν προσπαθήσει ποτέ στην ζωή τους , νεαρές μητέρες που ήθελαν απλά να εγκαταλείψουν το παιδί τους σε ένα ίδρυμα . Εμείς προωθούμε την από-ιδρυματοποίηση . Τα παιδιά στην Κιβωτό ανοίγουν μόνα τους την πόρτα και μπαίνουν μέσα . Όχι επειδή τα έφερε έτσι η «μοίρα» . Είμαστε εδώ για όποιον νιώθει έτοιμος να προσπαθήσει και να βοηθήσει τον εαυτό του .
Έχουμε φυσικά και τους κανόνες μας . Για παράδειγμα , δεν μπορείς να κλέβεις και να έρχεσαι και εδώ ! Εμείς θα σε στηρίξουμε σε ό,τι κι αν χρειαστείς αλλά θα πρέπει και εσύ να σεβαστείς κάποια πράγματα .
Υπάρχει και «κατήχηση» ή αυτό είναι κάτι δευτερεύον ;
Στον χώρο μας υπάρχει ένα μικρό παρεκκλήσι ( δείτε εδώ ) το οποίο φυσικά απευθύνεται στα παιδιά που είναι Ορθόδοξα .
Τα παιδιά άλλων θρησκειών ή δογμάτων ;
Παρακολουθούν κανονικά το πρόγραμμα και έχουν τους δικούς τους χώρους προσευχής .
Κάποιος μπορεί να πει ότι μαζεύετε τα παιδιά με στόχο να γίνουν Χριστιανοί κτλ . Ζητάτε τέτοιου είδους ανταλλάγματα ;
Όχι . Κάτι τέτοιο θα ήταν ανήθικο .
Υπάρχει δηλαδή σεβασμός στη θρησκεία και την διαφορετικότητα του καθενός…
Μα φυσικά . Υπάρχουν πολλά παιδιά που είναι πρόσφυγες , μόνα τους στην Ελλάδα . Δεν θα πας να διαπραγματευτείς τα «έσχατα» αυτών των ανθρώπων για να τους δώσεις ένα πιάτο φαγητό .Και έτσι τα παιδιά καταλαβαίνουν ότι η αγάπη μας είναι ειλικρινής και αληθινή . Γιατί εμάς μας νοιάζει μόνο ο άνθρωπος . Όπως και εμείς όταν ήμασταν πρόσφυγες , δεν θα μας άρεσε να διαπραγματευτούμε την πίστη μας .
Εξάλλου η κοινωνία μας έχει αλλάξει και θα πρέπει πλέον να πείσουμε τον άλλον ότι τον αγαπάμε , ότι είναι φίλος μας κι όχι ότι είναι απέναντι μας. Όλος αυτός ο φόβος που υπάρχει δεν κάνει καλό . Η Ελλάδα ποτέ δεν φοβόταν τον άλλο πολιτισμό και ήταν πάντα μια ισχυρή πολιτιστική δύναμη που δεν είχε κάτι να φοβηθεί . Υπάρχει μια έντονη ξενοφοβία . Ξαφνικά ο Έλληνας φοβάται τον ξένο…
Και ίσως να και λίγο υποτιμητικό αυτό για τον πολιτισμό μας…
Μα φυσικά και είναι ! Υποτιμά και την Ιστορία μας και τον πολιτισμό μας . Ο Έλληνας ζούσε πάντα ανάμεσα σε πολλά έθνη και πάντοτε επιβίωνε . Δεν είναι ο άλλος το πρόβλημα .
Δείτε τα παιδιά στην τραπεζαρία . Κάθονται όλα μαζί σε μια μεγάλη παρέα .
Πόσες εθνικότητες υπάρχουν στην Κιβωτό του Κόσμου ;
Μαζί με την ελληνική , γύρω στις 13 .
Και συνυπάρχουν αρμονικά ;
Βέβαια . Και να σας πω ότι τα παιδιά που είναι από ξένες χώρες επιδεικνύουν μεγαλύτερο σεβασμό . Γιατί υπάρχει και ο «φόβος» της ξένης χώρας και δεν θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα . Θα μπορούσα να πω ότι τα Ελληνόπουλα είναι λίγο πιο απείθαρχα .
Σε λίγο το Β' Μέρος...
Κοινοποιήστε το στο Facebook
