Η κρίση του Τύπου

25.3.10

H παγκόσμια οικονομική κρίση που πλήττει εδώ κι αρκετούς μήνες τη χώρα δεν έφερε στο φως μονάχα την εσωτερική "ελληνική" κρίση που για χρόνια κρύβαμε κάτω από το χαλί. Η κρίση απέδειξε σε μεγάλο βαθμό και την ανεπάρκεια ενός πολιτικού συστήματος που για δεκαετίες είχε επιλέξει συνειδητά να "παράγει" πολιτικούς ικανούς μονάχα να ικανοποιήσουν το (στενό) κομματικό τους ακροατήριο κι απρόθυμους να αναλάβουν οποιαδήποτε πρωτοβουλία.

Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η 2η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή η οποία διάλεξε να διαχειριστεί απλά τα λάθη του παρελθόντος χωρίς να τολμήσει να κάνει το κάτι παραπάνω, το οποίο εξάλλου και υποσχέθηκε κατά την εκλογή της. Όταν λοιπόν μια κυβέρνηση θέτει εξ αρχής έναν τόσο μίζερο στόχο, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί απέτυχε.

Η κρίση όμως δεν ξεγύμνωσε μόνο αυτούς που κινούνται στον πυρήνα του πολιτικού μας συστήματος. Κινούμενος σε ένα σύμπαν παράλληλο με αυτό της Πολιτικής, ο Τύπος μετράει εδώ και μήνες τις πληγές του οι οποίες πάντα υπήρχαν αλλά δεν εμφανίζονταν στο προσκήνιο.

Η κρίση του Τύπου είναι πολύ πιο...


...σύνθετη από όσο μπορεί κανείς να φανταστεί. Σε πρώτο επίπεδο, η κρίση πλήττει άμεσα τα ΜΜΕ ως επιχειρήσεις. Η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες με τις περισσότερες εφημερίδες στον κόσμο, σκεφθείτε μόνο ότι έχουμε 12-14 αθλητικές εφημερίδες ημερησίας κυκλοφορίας. Το κλειδί της επιβίωσης όλων αυτών των επιχειρήσεων ήταν...κρατικό. Η κρατική διαφήμιση "κράτησε" όλα αυτά τα χρόνια δεκάδες ΜΜΕ τα οποία δεν τόλμησαν να κάνουν το παραπάνω βήμα.

Αρκέστηκαν στα (πολλά) χρήματα του ΟΠΑΠ και των άλλων κρατικών επιχειρήσεων και φρόντιζαν απλά να μην στενοχωρούν τους εκάστοτε "υπεύθυνους" διαχείρισης και διανομής των κρατικών διαφημίσεων. Σήμερα, η κυβέρνηση Παπανδρέου συνειδητοποιεί ότι το κράτος δεν μπορεί να εκτρέφει για πάντα τα διάφορα ΜΜΕ, ακόμα κι αν αυτά επιδίδονται τη στηρίζουν. Για δεκαετίες, ΟΛΕΣ οι κυβερνήσεις εξασφάλιζαν με τον τρόπο αυτό τη στήριξη του Τύπου αλλά ταυτόχρονα διαιώνιζαν ένα πρόβλημα που σήμερα εμφανίζεται σε όλο του το μεγαλείο. Ήδη, η Απογευματινή βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού ενώ η Ελευθεροτυπία προσπαθεί εδώ και χρόνια να σταθεί στα πόδια της.

Ταυτόχρονα με την εύκολη λύση της κρατικής διαφήμισης, οι εφημερίδες έμαθαν να ζουν με την δυναμική που τους εξασφάλιζαν οι τεράστιες προσφορές. Πλήρωναν για τα δικαιώματα μιας καλής ταινίας και την Κυριακή μετρούσαν τα χιλιάδες φύλλα που τους εξασφάλιζαν οι παραγωγές του Hollywood. Αν δείτε τους ισολογισμούς των διαφόρων επιχειρήσεων Τύπου των τελευταίων 3-4 ετών, θα διαπιστώσετε ότι οι περισσότεροι είναι σημαντικά ελλειμματικοί καθώς καμία εφημερίδα δεν μπόρεσε να υποστηρίξει την αγορά ακριβών ταινιών κάθε Κυριακή.

Λίγο η κρατική διαφήμιση, λίγο τα DVD, οι εφημερίδες ξέχασαν τον πραγματικό λόγο ύπαρξη τους. Το επίπεδο των σημερινών εφημερίδων είναι επιεικώς μέτριο καθώς τα πολλά λεφτά πάνε στους...ηθοποιούς κι όχι στους αρθρογράφους! Αν για μια μόνο Κυριακή οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν χωρίς προσφορές, η Καθημερινή θα τερμάτιζε με διαφορά πρώτη ενώ Πρώτο Θέμα και Realnews δύσκολα θα ξεπερνούσαν μαζί τα 60.000 φύλλα.

Αν ρωτήστε τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ για τα αίτια της κρίσης του Τύπου, θα σας δώσουν μια τόσο σύντομη όσο κι αποπροσανατολιστική απάντηση "Τα blogs". Στον μαγικό τους κόσμο, τα blogs τους αφαιρούν την πελατεία γι'αυτό κι ορισμένοι από αυτούς προσπαθούν να δημιουργήσουν ισχυρά portals στο Ιντερνετ, προσθέτοντας τους κάποια χαρακτηριστικά των blogs, που τόσο μισούν.

Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Ρίξτε μια ματιά στην ύλη των περισσότερων blogs αλλά και της Παραπολιτικής. Θα διαπιστώσετε ότι αν αύριο πάψουν να λειτουργούν τα παραδοσιακά ΜΜΕ, οι bloggers δεν θα μπορέσουν να αναλάβουν μόνοι τους το φορτίο της ενημέρωσης. Η λειτουργία των μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών είναι απαραίτητη για όλους μας. Καλά και τα blogs αλλά η αξιοπιστία τους είναι συνήθως από χαμηλή έως κι ανύπαρκτη.

Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι λίγο-πολύ απόλυτο. Οι επιχειρήσεις του Τύπου δεν έχουνε κανένα μέλλον με τη σημερινή μορφή λειτουργίας τους και κυρίως με τη σημερινή νοοτροπία που χαρακτηρίζει τους διαχειριστές του. Αν τα ΜΜΕ δεν επενδύσουν στην ποιότητα της ενημέρωσης που προσφέρουν, τότε θα παραμείνουν έρμαια στο έλεος των διαφημιστών και της AGB. Τηλεθέαση στα νεανικά κοινά ζητούν οι διαφημιστές, Τζούλια πουλάνε τα κανάλια. Στο τέλος της ημέρας, είναι όλοι τους ευχαριστημένοι.

Παραπονεμένοι μένουν μονάχα όσοι θέλουν να μάθουν τι πραγματικά συμβαίνει γύρω τους. Όσο τα ΜΜΕ δεν καλύπτουν τη συγκεκριμένη ανάγκη , τόσο οι πολίτες θα γίνονται μπαλάκι στα χέρια των εφήμερων δημαγωγών. Το κενό της ενημέρωσης καλύπτει ο λαϊκισμός.

Συνήθως, ακολουθεί ο φασισμός...

Κοινοποιήστε το στο Facebook