Αν θέλαμε να ζωγραφίσουμε τη σημερινή εικόνα θα χρειαζόμασταν
ασφαλώς ορισμένες πινελιές πολιτικού σουρεαλισμού. Πώς αλλιώς να
περιγράψεις την κατάσταση που ο κυρίαρχος δημόσιος λόγος διατυμπανίζει
«το Μνημόνιο απέτυχε», η κυβέρνηση που το εφάρμοσε παραιτήθηκε, αλλά η
χώρα κινείται πάντα στον αστερισμό των νέων μνημονίων με τη συμμετοχή
όσων μέχρι χτες έκαναν ό,τι μπορούσαν για «να αποτύχει το Μνημόνιο»; Πώς
αλλιώς να περιγράψεις μια κατάσταση που η μεγάλη πλειονότητα των
πολιτών υποστηρίζει την παραμονή στο ευρώ, αλλά η χώρα δεν έχει
κατορθώσει να συμφωνήσει σε μια πολιτική παραμονής στο ευρώ;
Υπάρχει κάτι βαθιά επικίνδυνο στη σημερινή πολιτική κατάσταση. Ο
κυρίαρχος δημόσιος λόγος έχει γίνει αυτοκαταστροφικός. Στην ουσία λέει:
το Μνημόνιο απέτυχε, μας έδωσαν λάθος φάρμακο, αλλά τώρα πρέπει να
πιούμε το ίδιο φάρμακο ή σχεδόν το ίδιο. Εν τω μεταξύ, θα κάνουμε...
...και
εκλογές για να αλλάξουμε τον φαρμακοποιό που θα μας το δώσει. Ωστόσο,
κανένας λαός δεν πίνει επ' άπειρον φάρμακο που του λένε ότι τον βλάπτει.
Κανένα πολιτικό σύστημα δεν αντέχει ένα τέτοιο χάσμα μεταξύ κυρίαρχου
δημόσιου λόγου και εφαρμοζόμενης πολιτικής, ούτε καν στο όνομα του «δεν
υπάρχει εναλλακτική λύση». Η επικράτηση αυτού του αυτοκαταστροφικού
λόγου οδηγεί μαθηματικά στην καταβαράθρωση της χώρας με τον έναν ή τον
άλλο τρόπο, γιατί ουσιαστικά αποσιωπά την ασθένεια. Καθιστά έτσι
ανέφικτη κάθε συνεννόηση σε κάθε εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης.
Η δυσκολία αμφισβήτησης αυτού του κυρίαρχου όσο και
αυτοκαταστροφικού λόγου είναι προφανής. Η Ελλάδα, πρώτη ανάμεσα στην
ευρωζώνη, βυθίστηκε τα δύο τελευταία χρόνια βαθύτερα στην κρίση. Το
Μνημόνιο και τα άλλα μέτρα που ώς τώρα εφαρμόστηκαν δεν αντέστρεψαν την
πορεία. Ετσι, η συνοπτική διαπίστωση «το Μνημόνιο απέτυχε» επιβάλλεται
με την ισχύ του αυτονόητου, παραμερίζοντας τα επόμενα ερωτήματα: σε τι;
σε όλα; γιατί; τι άλλο είχε προταθεί; πόσο έχουν αλλάξει τα μείζονα
προβλήματα που το επέβαλαν; πόσες διαφορετικές θεραπείες υπάρχουν που να
εξαρτώνται από εμάς; Η παρασιώπηση αυτών των ερωτημάτων συσκοτίζει τις
πολιτικές συνεπαγωγές και τις πιθανές θεραπείες, που προφανώς
διαφοροποιούνται αναλόγως με τις απαντήσεις που δίνονται σε αυτά.
O Γιάννης Βούλγαρης περιγράφει με ακρίβεια εδώ αυτό που ζούμε σήμερα.
