Tης Ελίνας ΤζανουδάκηΑισιόδοξος φαίνεται ότι αισθάνεται το τελευταίο διάστημα ο Eric Schmidt που ανέλαβε να πείσει την κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας, της πιο κλειστής χώρας του κόσμου να επιτρέψει την ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους. Παρότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο τωρινός ηγέτης, έχει υποσχεθεί ότι θα προωθήσει τις νέες τεχνολογίες, η ελεύθερη χρήση του διαδικτύου παραμένει προνόμιο της βορειοκορεάτικης super-elite: της κυβέρνησης, του στρατού και των πανεπιστημίων, όχι περισσότεροι από 1000 χρήστες συνολικά.
Η στιγμή που επέλεξε ο CEO της Google για το ταξίδι χαρακτηρίστηκε από το State Department ιδιαιτέρως ατυχής, κυρίως...
...λόγω της διεθνούς ανησυχίας που προκάλεσε λίγο καιρό πριν η εκτόξευση πυραύλου μεγάλου βεληνεκούς από τη Βόρεια Κορέα. «Δεν μεταφέρουν κανένα μήνυμα από μας. Ειλικρινά, δεν νομίζουμε ότι η στιγμή είναι κατάλληλη, είναι όμως ιδιώτες-πολίτες που παίρνουν τις αποφάσεις τους», δήλωσε η εκπρόσωπος τύπου του State Department για τoν Schimdt που είχε προσκληθεί στην αποστολή από τον τέως Κυβερνήτη της πολιτείας του New Mexico Bill Richardson στο πλαίσιο ενός μάλλον απροσδιόριστου ανθρωπιστικού σκοπού.
Αν ο Κιμ Γιονγκ Ουν πει τελικώς το «ναι», η τεχνολογία open source μπορεί να επεκταθεί και τα δίκτυα περιορισμένης πρόσβασης να συνδεθούν με τον παγκόσμιο ιστό. Σε έναν όλο και πιο «συνδεδεμένο» κόσμο, πιστεύει ο Schmidt, ο αυτοαποκλεισμός ενός λαού από την εικονική πραγματικότητα του διαδικτύου τον αφήνει πίσω με κίνδυνο να χάσει οριστικά το τρένο της οικονομικής ανάπτυξης. Αν η Βόρεια Κορέα, δεν ανοίξει το ίντερνετ αποκλείεται να αναπτυχθεί, ξεκαθάρισε ο CEO της Google.
Οι προοπτικές του deal με τη Google είναι το λιγότερο θολές. Ήδη πολλοί αναλυτές απορρίπτουν την προοπτική αυτή ως αδιανόητη για μια χώρα σαν τη Βόρεια Κορέα. Ακόμα όμως κι αν η συμφωνία επιτευχθεί, μένει να διευκρινιστεί πως μπορεί να προχωρήσει η συνεργασία μεταξύ του Αμερικάνικου κολοσσού και μιας χώρας με την οποία οι ΗΠΑ έχουν διακόψει εδώ και καιρό κάθε διπλωματική σχέση.
Όλα αυτά είναι μάλλον απίθανό να απασχόλησαν τη κόρη του Eric Schmidt, Sophie, που συνόδευε τον πατέρα της στη Βόρεια Κορέα και κατέγραψε στο blog της όσα της έκαναν εντύπωση σ’ αυτό το τριήμερο ταξίδι. Η δεκαεννιάχρονη Sophie χαρακτηρίζει τη Βόρεια Κορέα «μυστήρια» χώρα που την εξέπληξε παρά τα όσα είχε διαβάσει και ακούσει για αυτή. Κατά την παραμονή τους εκεί, γράφει, δεν επικοινώνησαν ούτε με έναν βορειοκορεάτη που δεν είχε την έγκριση του κράτους και οι δύο συνοδοί που τους ακολουθούσαν δεν τους άφησαν ούτε λεπτό από τα μάτια τους. Τέλος, μας προτρέπει να επισκεφτούμε τη Βόρεια Κορέα, αλλά σε καμία περίπτωση τον Ιανουάριο γιατί το κρύο είναι ανυπόφορο.
Ας δουμε κάποιες από τις σημειώσεις της:
Για την καθημερινή ζωή των βορειοκορεατών: «Ζουν χωρίς πληροφόρηση, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς. Απέναντι σε αυτό η αντίδρασή μου είναι να εκφράσω την συμπάθειά μου. Οι Βορειοκορεάτες είναι εκπαιδευμένοι να πιστεύουν ότι είναι τυχεροί που ζουν εδώ και άρα δεν υπάρχει λόγος να θελήσουν κάποτε να φύγουν. Είναι όμηροι στην ίδια τους τη χώρα, αλλά δεν το γνωρίζουν. Είναι το Truman Show σε επίπεδο κράτους… Παρακολουθούν τα πάντα: τηλέφωνα, αυτοκίνητα, δωμάτια, συναντήσεις, εστιατόρια και ποιος ξέρει τι άλλο. Έψαξα τις κάμερες και στο δικό μου δωμάτιο, αλλά δεν βρήκα. Μετά σκέφτηκα ότι με παρακολουθούσαν παντού δύο συνοδοί και άρα θα ήταν μάλλον βλακώδες αν με ενοχλούσαν οι κάμερες. Το θέμα είναι ότι ήταν μια πολύ κρύα μέρα και τώρα είμαι επιτέλους κάπου ζεστά.»
Για το μετρό: «Το μετρό είναι λιγότερο εντυπωσιακό από το εθνικό μαυσωλείο. Οι γραμμές βρίσκονται πολύ πιο βαθιά κάτω από τη γη από όσο σε οποιαδήποτε άλλη πόλη για να μην υπάρχει κίνδυνος από πιθανές βομβιστικές επιθέσεις. Τα βαγόνια είναι παλιά, αλλά καθαρά. Είναι γεμάτο από τα πορτρέτα των ηγετών και ακούγεται παντού επαναστατική μουσική. Στο μετρό μπορεί να βρει κάποιος και εφημερίδα. Και τις τέσσερις κρατικές που κυκλοφορούν στη Βόρεια Κορέα…. Μια μέρα έπεσε το ρεύμα και τότε όλοι γύρω μου σχεδόν αντανακλαστικά έβγαλαν τους φακούς που προφανώς πάντα έχουν μαζί τους. Can’t win ‘em all, minders.»
Η επίσκεψη στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κιμ Ιλ Σουνγκ: «Υπήρχαν πολλές οθόνες... Ήταν περίπου 90 ίδια γραφεία σε κάθε αίθουσα, ενώ έβλεπες ακριβώς τα ίδια και στον πάνω όροφο. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι κανείς δεν έκανε τίποτα. Ελάχιστοι έδειχναν να σερφάρουν ή να κάνουν «κλικ», όμως οι περισσότεροι απλώς κοιτούσαν. Και το πιο ενοχλητικό όλων ήταν που ενώ περάσαμε όλοι εμείς από μπροστά τους κάνοντας αξιοπρόσεκτο θόρυβο, κανείς δεν γύρισε το κεφάλι του να μας κοιτάξει, κανείς δεν σήκωσε τα μάτια του από το γραφείο. Καμία απολύτως αντίδραση. Θα μπορούσαν να ήταν απλώς διακοσμητικά ειδώλια»
Τα γενέθλια του Κιμ Γιονγκ Ουν: «Εκείνη τη μέρα στα κιόσκια της πόλης μοιράζονταν γλυκά και ο κόσμος σχημάτιζε ουρές. Όταν ρωτήσαμε πόσων χρόνων γίνεται ο Κιμ Γιονγκ Ουν μάς είπαν ότι οι Κορεάτες δεν υπολογίζουν την ηλικία όπως εμείς. Εντάξει, τότε.»
Το παλάτι του Ηλιου: «Πρόκειται για το παλιό γραφείο του Κιμ Ιλ Σουνγκ και νυν εθνικό μαυσωλείο όπου βρίσκονται βαλσαμωμένοι ο Κιμ Ιλ Σουνγκ και ο Κιμ Γιονγκ Ιλ. Λόγω της ακύρωσης μιας κυβερνητικής σύσκεψης μας άφησαν να επισκεφτούμε το παλάτι προκειμένου να αποτίσουμε τη δέουσα τιμή στους ηγέτες. Ήταν μια τόσο περίεργη εμπειρία που δύσκολα μπορώ να περιγράψω. Δεν επιτρεπόταν να έχουμε μαζί μας τίποτα απολύτως. Διασχίσαμε μια σειρά από τούνελ και φυσούνες αεροδρομίου για περίπου μισή ώρα. Στο Παλάτι του Ηλίου, οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με πορτρέτα του Κιμ Γιονγκ Ιλ και του Κιμ Ιλ Σουνγκ στα οποία κοιτάζουν διάφορα πράγματα: Τα πορτρέτα αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία ακριβώς γιατί δείχνουν δύο «θεϊκές παρουσίες» σε κατάσταση επιτόπιας παρατήρησης, πράγμα που θεωρείται μεγάλη ευλογία στη Βόρεια Κορέα. Σε κάποιους άρεσε περισσότερο το πορτρέτο του Κιμ Ιλ Σουνγκ πίσω από μια καρέκλα γυναικολόγου.»
Το Grand People's Study House: «Όπως κάθε ξεχωριστό κτίριο στη Βόρεια Κορέα, έτσι κι αυτό έχει δυο πολύ μεγάλα πορτρέτα των αποθανόντων ηγετών της χώρας: του Κιμ Ιλ Σουνγκ του «Μεγάλου ηγέτη» και αιώνιου προέδρου, και του Κιμ Γιονγκ Ιλ, του «Αγαπημένου ηγέτη» Αυτό, αν μπορείτε να το πιστέψετε, είναι κάτι που το συνηθίζεις γρήγορα. Τα πορτρέτα είναι πάντα χαριτωμένα και μοιάζουν περισσότερο με τον Αη βασίλη παρά με τον Στάλιν… Όταν διασχίσαμε τις αίθουσες μελέτης είδαμε περίπου εξήντα απορροφημένους ανθρώπους σε μικρά γραφεία. Δεν κατάλαβα αν ήταν στριμωγμένοι για το καλό τους, ούτε αν κάποιος από αυτούς όντως διάβαζε. Το μόνο που ξέρω ήταν ότι έκανε πάλι πολύ κρύο.»
Kι αυτή είναι η Sophie, η «ξεναγός» μας σε μια χώρα που κατοικεί μόνη της σε ένα δικό της σύμπαν:
