Της Ελίνας ΤζανουδάκηΟ Ραούλ Κάστρο ανέλαβε τα ηνία της Κούβας το 2008, μετά την αποχώρηση του αδελφού του Φιντέλ εξαιτίας των σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε. Σε αυτά τα πέντε χρόνια, έχουν γίνει κάποια μικρά, αλλά σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση της απελευθέρωσης της οικονομίας. Δεν είναι λίγοι οι μικροεπιχειρηματίες που σπεύδουν να επωφεληθούν από τη νέα οικονομική τάξη. Ένας από αυτούς...
...είναι και ο 31χρονος «Javier» που αρνήθηκε να αποκαλύψει το πραγματικό του όνομα στο δημοσιογράφο του TIMΕ γιατί αισθάνθηκε ότι εξέφρασε επικίνδυνες πολιτικές απόψεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως υπονομευτικές για το καθεστώς και να θέσουν σε κίνδυνο την επιχείρησή του.
Ο «Javier» είναι μορφωμένος, μιλάει άπταιστα αγγλικά και δεν κρύβει τις φιλοδοξίες του. Δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην αγορά ακινήτων. Πουλάει τα ακίνητα Κουβανών που αγωνίζονται να επιβιώσουν σε άλλους Κουβανούς που τα αγοράζουν με χρήματα που τους στέλνουν συγγενείς τους κυρίως από την Αμερική, αλλά και άλλες χώρες, καθώς η απευθείας αγοραπωλησία με όσους δεν κατοικούν στη Κούβα απαγορεύεται.
Ό,τι κερδίζει από αυτή του την δραστηριότητα ο «Javier» το επενδύει σε ένα «paladar». Τα «paladar» η λειτουργία των οποίων επιτρέπεται στη Κούβα από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 είναι μικρά οικογενειακά εστιατόρια με αυθεντική κουβανέζικη κουζίνα υψηλής ποιότητας και απευθύνονται στους τουρίστες που αναζητούν μια ιδιαίτερη γευστική εμπειρία πέρα από αυτή που προσφέρεται στα κρατικά εστιατόρια. Το επιχειρηματικό πλάνο του Javier είναι να χρησιμοποιήσει το εστιατόριο ως μέσο για να προσεγγίσει τουρίστες που θα ενδιαφέρονταν να αγοράσουν ένα ακίνητο στη Κούβα. Προσπαθεί δε να βελτιώσει και τα οικονομικά της επιχείρησης του ψάχνοντας να βρει έναν τρόπο για να μη πληρώσει τον πολύ υψηλό φόρο που του αναλογεί, δηλ. 50% του εισοδήματός του επειδή κερδίζει πάνω από 50.000$ το χρόνο.
Ο Javier, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα θα γινόταν εκατομμυριούχος. Το ότι μπορεί και δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Κούβα, επιβεβαιώνει ότι τα πράγματα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Ο σοσιαλισμός του Φιντέλ Κάστρο με οικονομικούς όρους απέτυχε γιατί κατέστησε «better off» τους φτωχότερους (20% του πληθυσμού) και «worse off» όλους τους υπόλοιπους. Η αναδιανομή του πλούτου δεν οδήγησε στη μεγιστοποίηση της συνολικής ευημερίας μέσω πχ της διάθεσης πόρων για τη βελτίωση των υποδομών της χώρας. Η Αβάνα παραμένει μια πόλη «θρυμματισμένη» όπου ο κρεοπώλης κερδίζει περισσότερα από τον γιατρό. Η ανεργία είναι μόλις 2%, όμως ο μέσος εργαζόμενος αμείβεται με 20 δολάρια τον μήνα και η παραγωγικότητά του είναι από τις χαμηλότερες παγκοσμίως. «Ο Φιντέλ προσποιείται ότι μας πληρώνει και εμείς προσποιούμαστε ότι δουλεύουμε» ομολογούν κυνικά οι Κουβανοί.
Το σχετικό άρθρο στο Time εδώ.
