Toυ Σταύρου Τσακυράκη*To δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ επέβαλε ομόφωνα στον δημοσιογράφο Πάσχο Μανδραβέλη την ποινή της επίπληξης επειδή δημοσίευσε στην Καθημερινή άρθρο, με το οποίο επέκρινε την ΕΡΤ και την απεργία που γινόταν. Η πρωτοβάθμια απόφαση είχε επιβάλει την ποινή της τρίμηνης διαγραφής από την ΕΣΗΕΑ, θεωρώντας ότι η άποψη του Μανδραβέλη παραβιάζει τη συναδελφική αλληλεγγύη που οφείλουν τα μέλη της ένωσης. Η όλη υπόθεση είχε λάβει δημοσιότητα αφού ήταν φανερό ότι επρόκειτο για μια δίωξη άποψης και η ποινή ήταν παράνομη. Το δευτεροβάθμιο όργανο, αντί να εξαλείψει την παράνομη...
...απόφαση, επέβαλε μια «ήπια» ποινή θεωρώντας προφανώς ότι θα λήξει το θέμα χωρίς πολλές αντιδράσεις. Οι άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για ένα θέμα αρχής και ότι οποιαδήποτε κύρωση, ακόμη και η πλέον ανώδυνη, συνιστά βάναυση παραβίαση της ελευθερίας του λόγου.
Δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί κανείς με την ουσία της υπόθεσης. Μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα και από εγκάθετες ενώσεις αναμένει κανείς να συζητείται κατά πόσον είναι νοητό να τιμωρείται ένας δημοσιογράφος για τις απόψεις του.
Συμμετείχα και στις δύο διαδικασίες ως μάρτυρας υπεράσπισης του Πάσχου Μανδραβέλη. Μάταια επιχείρησα να εξηγήσω ότι οι απόψεις, όλες οι απόψεις, ορθές ή λανθασμένες, προστατεύονται απόλυτα από την ελευθερία του λόγου. Μάταια προσπάθησα να δείξω ότι είναι εξωφρενικό και σίγουρα πρωτάκουστο σε όλο τον δημοκρατικό κόσμο, να λογοκρίνει η ίδια η ένωση των δημοσιογράφων κάποιο μέλος της. Ότι ασφαλώς είναι ασύμβατο με τις δημοκρατικές διεθνείς ενώσεις των δημοσιογράφων. Τα λόγια μου τα εξέλαβαν ως προσπάθεια εκφοβισμού, «απαράδεκτη για μάρτυρα» και μάλιστα καθηγητή Πανεπιστημίου. Ιδού το σχετικό απόσπασμα:
«Σχετικά με την κατάθεση του μάρτυρα κ. Τσακυράκη και τις αναφορές του περί πιθανότητας προσφυγών στα δικαστήρια, τη Διεθνή Ένωση Δημοσιογράφων κ.λπ., τα μέλη του ΔΠΣ θεωρούν ότι αυτό συνιστά προσπάθεια επιρροής και εκφοβισμού τους, απαράδεκτη από μάρτυρα, ο οποίος είναι μάλιστα διακεκριμένος καθηγητής Πανεπιστημίου. Τα μέλη του ΔΠΣ διαμορφώνουν ελεύθερα και ανεξάρτητα τις απόψεις τους και παίρνουν τις ευθύνες των επιλογών τους, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ο κάθε εγκαλούμενος έχει εκ του νόμου το δικαίωμα να προσφύγει στις δικαστικές ή άλλες συνδικαλιστικές αρχές.»
Είναι ίσως αναμενόμενο από ανθρώπους που δεν αντιλαμβάνονται βασικά στοιχεία για την ελευθερία του λόγου να μην καταλαβαίνουν και τι σημαίνει εκφοβισμός. Η γνώμη ότι τυχόν κύρωση για έκφραση άποψης είναι παράνομη και δεν πρόκειται να σταθεί σε κανένα δικαστήριο, καθώς επίσης, ότι αποτελεί πρακτική ασύμβατη με κάθε δεοντολογία δημοκρατικής ένωσης μόνο σε κατά φαντασίαν αντιστασιακούς μπορεί να εκληφθεί ως εκφοβισμός.
Δεν περνά βεβαίως από το μυαλό τους ότι δεν τους επιτρέπεται να σχολιάζουν τις απόψεις μαρτύρων και μάλιστα να τις χαρακτηρίζουν. Τους επιτρέπεται να μην τις λογαριάζουν, όπως άλλωστε έκαναν, αλλά όχι και να υποδεικνύουν πότε το περιεχόμενο μιας μαρτυρίας είναι παραδεκτό ή όχι. Εξυπακούεται ότι κάθε άλλο παρά έχω δεύτερες σκέψεις για όσα είπα.
Τέλος, εξακολουθώ να πιστεύω ότι η υπόθεση δεν πρέπει να κλείσει με την ανώδυνη ποινή. Το λιγότερο που πρέπει να γίνει είναι να ενημερωθεί η Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων για όλη αυτή την υπόθεση που αποτελεί ντροπή για την ελευθερία του τύπου στη χώρα μας.
*Ο Σταύρος Τσακυράκης είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο προσωπικό του blog.
