Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συνέντευξη που παραχώρησε ο γνωστός οικονομολόγος Τόμας Σέντλατσεκ στο presseurop.eu, με αφορμή την κυκλοφορία του best-seller βιβλίου του «Economics of Good and Evil» και στη Γαλλία.
Ο συγγραφέας θεωρεί λάθος την προσέγγιση των οικονομικών αποκλειστικά με τεχνικούς όρους, για αυτό και στο βιβλίο του αναζητά τον σκοπό της οικονομικής επιστήμης, πέρα από τα μαθηματικά, επεκτείνοντας τα...
...όριά της και φτάνοντας μέχρι τη φιλοσοφία, τη θρησκεία και την ηθική. Για τον Σέντλατσεκ «Η οικονομία μας υπαγορεύει τι θα κάνουμε, πως θα σκεφτούμε, πως θα βρουμε το νόημα της ζωής και βάσει ποιων αρχών θα συνυπάρξουμε ως κοινωνία. Αν όμως αφαιρέσουμε τα μαθηματικά τότε τα οικονομικά είναι καθαρή ηθική»
Για την ανάπτυξη: Ο συγγραφέας στέκεται κριτικά απέναντι στην ανάπτυξη. Δεν τάσσεται εναντίον, αλλά ούτε συμφωνεί με την φετιχοποίησή της «Οτιδήποτε φετιχοποιείται αργά ή γρήγορα μας καταστρέφει. Αυτό μπορεί να είναι η ηθική, η οικονομία, η θρησκεία ή ακόμα και ο/η σύντροφός μας… Πρέπει να είμαστε ευγνώμονες όταν υπάρχει ανάπτυξη, αλλά πρέπει παράλληλα να είμαστε έτοιμοι να επιβιώσουμε και χωρίς αυτή. Η κρίση εξάλλου είναι το αποτέλεσμα της αντίληψης ότι ο πολιτισμός μας, μια χρονιά με μηδενική ανάπτυξη ή με ύφεση, θα καταρρεύσει»
Για την Ευρώπη: Ο Σέντλατσεκ βλέπει την κρίση ως ευκαιρία για την Ευρωπαική Ένωση να προχωρήσει ταχύτερα προς την κατεύθυνση της ενοποίησης και πιστεύει ότι τα βήματα που έκανε η ΕΕ εξαιτίας της κρίσης είναι ιδιαίτερα σημαντικά. «Πριν δέκα χρόνια θα ήταν ύβρις να μιλήσει κάποιος για το δημοσιονομικό σύμφωνο», λέει χαρακτηριστικά. Θεωρεί ότι οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν εθιστεί επικίνδυνα στα δημοσιονομικά ελλείμματα και ότι το πέρασμα μέσα από μια διαδικασία επώδυνης αποτοξίνωσης είναι αναγκαίο. «Η Κίνα και οι άλλες αναδυόμενες αγορές επιβάλλουν στην Ευρώπη να γίνει ανταγωνιστική για να επιβιώσει. Τον προηγούμενο χρόνο, στο Νταβός, το βασικό θέμα συζήτησης ήταν η προσαρμογή της Ευρώπης στις νέες συνθήκες με καινούργια μοντέλα ανάπτυξης. Η κρίση είναι που έκανε την Ευρώπη να αναρωτηθεί για την ταυτότητά της»
Για την Ελλάδα: Ο συγγραφέας εστιάζει στο ζήτημα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης επισημαίνοντας ότι η Ευρώπη δεν έχει ακόμα καταλήξει αν αντιλαμβάνεται την Ελλάδα ως μια ακόμα αγορά ή ως ένα μέλος της ευρύτερης ευρωπαϊκής οικογένειας. Μεταξύ άλλων αναφέρει: «Αν κάποιος από την οικογένειά σου, σπάσει το πόδι του τότε τρέχεις να τον βοηθήσεις, αν όμως συμβεί το ίδιο με τον φούρναρη από τον οποίο αγοράζεις ψωμί, τότε απλώς αλλάζεις φούρναρη. Δεν ενδιαφέρεσαι για τον φούρναρη, αυτό που σε ενδιαφέρει είναι να έχεις ψωμί. Στην Αμερική δεν υπάρχει αντίστοιχο πρόβλημα διότι αποτελεί ομοσπονδία. Δημοσιονομικές μεταβιβάσεις από τις ισχυρές στις πιο αδύναμες περιοχές γίνονται τόσο στη Γαλλία όσο και την Τσεχία. Πρέπει όμως να καταλήξουμε ποιους θεωρούμε γείτονές μας εντός Ευρώπης πχ για τους Γάλλους είναι μόνο οι Γάλλοι ή είναι και οι Έλληνες;»
Ποια συμβουλή θα έδινε σήμερα ο Σέντλατσεκ στους ευρωπαίους ηγέτες ώστε να αποφύγουν τα μεγαλύτερα ελλείμματα; «Από την στιγμή που εντός ευρωζώνης οι πολιτικοί δεν διαθέτουν το εργαλείο της νομισματικής πολιτικής, αλλά μόνο αυτό της δημοσιονομικής πολιτικής, μπορούν να δημιουργήσουν όσο χρέος θέλουν, πρακτικά κανείς δεν μπορεί να τους σταματήσει. Η πίεση που ασκείται από τις αγορές και την ΕΕ δεν αρκεί. Η αντίδραση των αγορών έρχεται πάντα με καθυστέρηση, ενώ ο κανόνας για το όριο του 3% στα ελλείμματα έχει αποδειχτεί ανεφάρμοστος. Εφόσον οι κυβερνήσεις έχουν δεμένο το ένα τους χέρι ως προς την νομισματική πολιτική και ταυτόχρονα είναι απολύτως ελεύθερες ως προς την άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι αν θα απελευθερώσουμε και τα δυο χέρια ή αν θα δέσουμε και το άλλο. Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να συμβεί το δεύτερο».
Ολόκληρη η συνέντευξη στα αγγλικά εδώ.
Nα και μια περσινή εμφάνιση του στο Τedx Thessaloniki:
