Του Αλέξανδρου Χαρκιολάκη*
Μετά από προτροπή των φίλων του blog Παραπολιτική καταθέτω την -ελπίζω νηφάλια και μακριά από ιδεολογικές παρωπίδες- άποψή μου σχετικά με τα όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στη Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας.
Κανείς πρέπει να ξεκινήσει παραδεχόμενος, πρώτ’ απ’ όλα στον εαυτό του, ότι η τουρκική πολιτική πραγματικότητα δεν μπορεί να συγκριθεί με την ευρωπαϊκή ούτε καν με την ελληνική. Εν συντομία τι συμβαίνει, πάντα κατά τη γνώμη μου, αυτές τις τελευταίες μέρες εδώ.
Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν με αφορμή το ξερίζωμα μερικών αιωνόβιων δέντρων στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, το οποίο βρίσκεται ουσιαστικά στη Πλατεία Ταξίμ. Από το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, ίσως και από την Τετάρτη, άνθρωποι που αντιτίθενται στα σχέδια για την κατασκευή ενός νέου εμπορικού κέντρου (το οποίο θα έχει την αρχιτεκτονική μορφή ενός οθωμανικού στρατώνα που υπήρχε στο ίδιο σημείο) είχαν κατασκηνώσει μέσα στο πάρκο ώστε να εμποδίσουν την εκρίζωση των δέντρων. Να σημειωθεί ότι εκκρεμούσε και η δικαστική απόφαση για τη νομιμότητα της καταστροφής του πάρκου.
Το πρωί της Παρασκευής, περίπου στις 05.00, αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν με σφοδρότητα κι έδιωξαν τους διαμαρτυρόμενους από το πάρκο. Από εκείνη την ώρα και μετά κι όσο προχωρούσε η μέρα, υπήρξε κινητοποίηση ομάδων πολιτών οι οποίοι προσέγγισαν το πάρκο. Από το μεσημέρι και μετά ξεκίνησαν εκτεταμένα επεισόδια στον ευρύτερο χώρο του κέντρου της πόλης τα οποία σίγουρα οι περισσότεροι έχουν δει. Φήμες που διασπείρονται εν ριπή οφθαλμού κάνουν λόγο για νεκρούς αλλά αυτό δεν επιβεβαιώνεται. Βέβαια, υπάρχει η ανακοίνωση της Διεθνούς Αμνηστίας στην οποία αναφέρεται ότι υπάρχουν δύο νεκροί…
Κατά τη γνώμη μου, το πάρκο και η περιπέτεια με τα δέντρα ήταν απλώς η αφορμή για να εκφράσουν διάφορες ομάδες πολιτών την αντίθεσή τους στη συντηρητικοποίηση που προσπαθεί να επιβληθεί στη τουρκική κοινωνία, όπως αυτή επιχειρείται με διάφορους νόμους και προφάσεις (νόμος περί αλκοόλ, συστάσεις για φιλιά στο Μετρό της Άγκυρας κ.λπ.). Σίγουρα πάρα πολλοί εκ των συμμετεχόντων στις διαδηλώσεις είναι κεμαλιστές, φιλοευρωπαίοι κ.λπ. Παρόλα αυτά, τα ιδεολογικά κίνητρα του καθενός δεν συγκλίνουν κι εδώ θα πρέπει κανείς να αντιληφθεί τη διαφορά. Είναι προφανές ότι οι μουσουλμάνοι Αλεβίτες, οι Κούρδοι και οι φιλοευρωπαίοι/κεμαλιστές (συχνά-πυκνά ακόμη κι αυτό το τελευταίο δεν είναι συνώνυμο), οι ακροαριστερές ομάδες και οι οπαδοί των μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών συλλόγων της Κωνσταντινούπολης –Φενέρμπαχτσε, Γκαλατασαράι και Μπεσίκτας- οι οποίοι συνασπίστηκαν (εντυπωσιακό αλλά συνέβη…) δεν έχουν τις ίδιες επιδιώξεις.
Το που θα καταλήξει όλο αυτό πραγματικά είναι άγνωστο. Ίσως να ξεφουσκώσει μετά από λίγες μέρες συγκρούσεων, ίσως συνεχιστεί. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ήδη οι διαδηλωτές γιορτάζουν μία νίκη που πέτυχαν: να αποχωρήσουν οι αστυνομικές δυνάμεις από την πλατεία Ταξίμ, η οποία αποτελεί πλέον το προπύργιο των εκδηλώσεών τους.
Δύο τελευταία ζητήματα εν συντομία: η ελληνική κοινότητα και οι ξένοι δεν διατρέχουν κανένα κίνδυνο απ’ ό,τι μαθαίνω. Μάλιστα υπήρξε κι ανακοίνωση από την ελληνική ομογένεια της Κωνσταντινούπολης για να σταματήσουν τα φαινόμενα διασποράς ψευδών ειδήσεων περί επιθέσεων σε Έλληνες, ελληνικά σχολεία κ.λπ. Το δεύτερο ζήτημα που θα ήθελα να θίξω είναι το γεγονός της παντελούς έλλειψης ενημέρωσης από πλευράς των ΜΜΕ τα οποία για αρκετά 24ωρα είχαν επιβάλει σιγή ασυρμάτου με αποτέλεσμα το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αποτελούν το μόνο τρόπο ενημέρωσης (ταυτόχρονα και υπερβολής…). Μάλιστα, μετά τη διακοπή λειτουργίας του σήματος 3G σε πολλά σημεία του κέντρου της πόλης, οι κάτοικοι κινητοποιήθηκαν κι άνοιξαν τα wifi τους ή ανέβαζαν στο ίντερνετ τους κωδικούς για να μπορούν οι διαδηλωτές να έχουν πρόσβαση στο δίκτυο.
Τέλος και κάτι για τα πολιτικά κόμματα και το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα που πιστεύουν ότι μπορούν έτσι εύκολα να εξισώνουν καταστάσεις: οι άνθρωποι εδώ δεν διαμαρτύρονται ούτε για κόψιμο πλασματικών επιδομάτων, ούτε για το ότι δεν θα μπορούν να βγαίνουν στη σύνταξη από τα 50…οι άνθρωποι εδώ διαμαρτύρονται (τουλάχιστον η πλειοψηφία όσων βρίσκονται στους δρόμους) για το γεγονός ότι σταδιακά περιορίζονται οι ελευθερίες τους. Έτσι, για να βάζουμε τα πράγματα σε μια σειρά…
*Ο Αλέξανδρος Χαρκιολάκης ζει κι εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.