Το «σενάριο της δραχμής»
Το σενάριο της επιστροφής της δραχμής κατακλύζει τον διεθνή Τύπο, περιγράφεται σποραδικά στον ελληνικό, αλλά έχει γίνει κάτι σαν ταμπού στον προεκλογικό λόγο, καθώς η συζήτηση...
...καυτηριάζεται σαν «κινδυνολογία». Λίγοι διεκδικούν ευθέως το σενάριο της δραχμής. Ισως είναι και οι πιο τίμιοι πολιτικά. Ολοι σχεδόν προετοιμάζονται γι' αυτό, ιδίως στο εξωτερικό. Πολλοί δεν το θέλουν, αλλά και δεν πιστεύουν ότι θα συμβεί. Κοιτάζουν το νόμισμα να γυρίζει στον αέρα και θεωρούν ότι οπωσδήποτε θα πέσει στη σωστή όψη. Κάποιοι άλλοι το θέλουν, αλλά δεν το λένε. Αυτοί έχουν ισχυρό πλεονέκτημα: αρκεί σαν τους τερμίτες να υποσκάπτουν τις προσπάθειες παραμονής στο ευρώ χωρίς να αναλαμβάνουν την ευθύνη δήλωσης του εναλλακτικού σχεδίου τους. Εν τω μεταξύ, η χώρα ήδη βλέπει σκηνές από το «προσεχώς, ο κόσμος της δραχμής». Δημοσιονομική οπισθοχώρηση, ενεργειακή ανασφάλεια, έλλειψη ειδικών φαρμάκων, περαιτέρω εκβαρβαρισμός της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Δεν πιστεύω ότι ενδεχόμενη έξοδος θα είναι αποτέλεσμα επιλογών των Ευρωπαίων «να μας διώξουν», αν και φοβάμαι ότι μειώνονται εκείνοι που θα δώσουν μάχη για «να μας κρατήσουν». Δύσκολα βλέπω ελληνική κυβέρνηση να λάβει εν ψυχρώ την απόφαση «πάμε στη δραχμή». Ωστόσο οι πιθανότητες πολιτικού «ατυχήματος» έχουν αυξηθεί και έχουν εγγραφεί ήδη στη δυναμική των εξελίξεων. Εχουν εγγραφεί στην αυξανόμενη απόκλιση του τρόπου που ορίζουμε την «πραγματικότητα» στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Συνυπολογίζω τη ραγδαία συμβολική απαξίωση της Ελλάδας στους λαούς της Ευρώπης. Συνυπολογίζω την επιταχυνόμενη απομόνωση των ελληνικών επιχειρήσεων και της ελληνικής οικονομίας από τη διεθνή αγορά με τους τρόπους που καθημερινά διαβάζουμε. Συνυπολογίζω ότι η ΕΕ ετοιμάζεται να κάνει ένα νέο άλμα στην πορεία ολοκλήρωσής της και έχουν ενισχυθεί οι φωνές που υποστηρίζουν πως μια «μη κανονική» χώρα όπως η Ελλάδα θα πρέπει να μείνει απέξω. Πιστεύω όμως ότι το ατύχημα, αν συμβεί, θα συμβεί πρωτίστως από «λάθος» της επόμενης ή των επόμενων ελληνικών κυβερνήσεων. Λάθος που ενδεχομένως θα οφείλεται στην κυβερνητική αστάθεια και την επισφαλή κυβερνησιμότητα της χώρας. Είτε από το αλαλούμ μιας κυβέρνησης που δεν θα ξέρει ακριβώς τι θέλει ή θα διαφωνούν οι συνιστώσες της για την κατεύθυνση που θα πάρει και τα μέτρα που θα λάβει.
Η κυβερνητική σταθερότητα και κυβερνησιμότητα της χώρας τα επόμενα λίγα χρόνια είναι ο απαραίτητος όρος για να μείνει η χώρα στην Ευρώπη. Υποθέτω ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης στις επόμενες ημέρες μετά τις 17/6 είναι αυτονόητος και ότι η πολιτική ανευθυνότητα έχει όρια. Το ζήτημα είναι η ισχύς και η διάρκεια της συμμαχικής κυβέρνησης που θα προκύψει. Το πρώτο σενάριο είναι η κυβερνητική συμμαχία των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ). Παρακάμπτοντας τη συζήτηση για το συγκεκριμένο σχήμα, αυτή η συνεργασία είναι η ασφαλής, αν όχι η μόνη πολιτική λύση για την παραμονή στο ευρώ. Η άποψη «ας κυβερνήσει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ για να ξεμπροστιαστεί» ξεχνά ότι η οικονομική - ψυχολογική κατάσταση της χώρας είναι στο «μη παρέκει». Κυβέρνηση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την παραμονή στο ευρώ. Χρειάζεται διάρκεια και αποτελεσματικότητα. Μια ετοιμόρροπη συμμαχία σε μια κυβέρνηση που κανένας δεν τη «χρεώνεται» θα είναι προσωρινή μόνο απομάκρυνση της καταστροφής και θα κοστίσει ακριβά στα συμμετέχοντα κόμματα. Αυτός είναι ο κίνδυνος «ατυχήματος» από μια τέτοια κυβέρνηση. Χρειάζεται κυβέρνηση τουλάχιστον διετίας - τριετίας, η οποία να παραδώσει τη χώρα με ένα ελάχιστο έστω θετικό πρόσημο ανάπτυξης του ΑΕΠ και με μειωμένη την πολιτική και ποινική βία. Μια αποφασισμένη φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση θα έχει χίλιες δυσκολίες και ένα μεγάλο ατού. Με λίγες πολιτικές κινήσεις θα μπορεί να εξισορροπήσει, αν όχι να αντιστρέψει, το βαρύ κλίμα των αρνητικών προσδοκιών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Μια τίμια και αποφασιστική κυβερνητική συμμαχία εξασφαλίζει και καλύτερους όρους για την κυβερνησιμότητα.
H εύστοχη ανάλυση του Γιάννη Βούλγαρη συνεχίζεται εδώ.