Τόσο στα διεθνή όσο και στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, η αναθεώρηση του τουρκικού συντάγματος που προωθεί ο κ. Ταγίπ Ερντογάν περιγράφεται κατά κανόνα με ουδέτερους όρους: το πολίτευμα της γείτονος, υποστηρίζεται, μετατρέπεται από κοινοβουλευτικό σε προεδρικό.
Κάτι που μπορεί μεν να εξυπηρετεί τις φιλοδοξίες του Τούρκου ηγέτη, δεν είναι όμως και προς ψόγο. Στο κάτω κάτω της γραφής, όπως λέγεται, το παράδειγμα των ΗΠΑ αλλά και αρκετών ακόμη δημοκρατικών χωρών –συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου!– δείχνει ότι το προεδρικό πολίτευμα δεν είναι καθεαυτό αντιδημοκρατικό.
Η εκτίμηση αυτή είναι εσφαλμένη. Το πολίτευμα που οραματίζεται ο κ. Ερντογάν δεν ακολουθεί το δοκιμασμένο προεδρικό πρότυπο. Περιλαμβάνει μερικές «πρωτοτυπίες», οι οποίες το καθιστούν εξόχως αυταρχικό και επικίνδυνο. Θα προσπαθήσω να αποδείξω γιατί.
Η μείζων βέβαια μεταβολή που επιφέρει η αναθεώρηση του κ. Ερντογάν είναι η κατάργηση του Υπουργικού Συμβουλίου ως ξεχωριστού οργάνου, καθώς και του πρωθυπουργού. Όπως επαναλαμβάνεται με έμφαση σε δύο άρθρα του σχεδίου συντάγματος, η εκτελεστική εξουσία ανήκει σε ένα και μόνο πρόσωπο, τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο τελευταίος θα διορίζει και θα παύει τους υπουργούς του ανέλεγκτα και οι τελευταίοι θα είναι υπόλογοι αποκλειστικά σε αυτόν και όχι στην Εθνοσυνέλευση. Η τελευταία θα έχει το δικαίωμα να τους ζητεί πληροφορίες και να τους απευθύνει ερωτήσεις, δεν θα μπορεί όμως να τους απομακρύνει εάν αυτοί συνεχίζουν να έχουν την εμπιστοσύνη του προέδρου.
Ολόκληρη η εξαιρετική ανάλυση του Νίκου Αλιβιζάτου στις σελίδες της Καθημερινής της Κυριακής.
