Γοητευμένος από τη θετική ανταπόκριση σας στην ερασιτεχνική βιβλιοκριτική του «Maus» του Art Spiegelman της περασμένης Κυριακής, παίρνω το θάρρος να σας γράψω σήμερα για τον Παράδεισο της Ζεχρά, των Αμίρ και Χαλίλ.
Κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Γνώση» το 2012 κι από τότε το έβλεπα συχνά στα ράφια των βιβλιοπωλείων, αναβάλλοντας συνεχώς την αγορά του καθώς το ενδιαφέρον μου για το Ιράν είχε ικανοποιηθεί αρκετά από την εργογραφία της Marjane Satrapi (Persepolis, Κεντήματα), του Asghar Farhadi και του Jafar Panahi.
Το σπουδαίο αυτό graphic novel πραγματεύεται την ανθρώπινη διάσταση του δράματος των μετεκλογικών ταραχών του 2009 στο Ιράν, όταν εκατομμύρια Ιρανοί βγήκαν στους δρόμους ουρλιάζοντας δικαίως «που πήγε η ψήφος μας;». Ο αυταρχικός Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ είχε κερδίσει με τεράστια διαφορά τον μετριοπαθή μεταρρυθμιστή Μιρ-Χουσεΐν Μουσάβι, τόσο μεγάλη και δυσανάλογη με το κοινωνικό κλίμα, που κατέστη από την πρώτη στιγμή φοβερά σαφές το ότι είχε γίνει νοθεία.
Προστατευμένοι πίσω από τα ψευδώνυμα «Αμίρ» και «Χαλίλ», οι δημιουργοί του Παραδείσου της Ζεχρά επιστρατεύουν τη μυθιστορία για να συνθέσουν πολλές αληθινές ιστορίες των ταραχών. Χρίζουν πρωταγωνίστρια της αφήγησης τους μια μάνα που αναζητά τον γιο της, ο οποίος χάθηκε μετά από μια αντικυβερνητική διαδήλωση που πνίγηκε στο αίμα. Ψάχνοντας το παιδί της, ανακαλύπτει κάθε διάσταση της διαφθοράς, της υποκρισίας και της σκληρότητας του θεοκρατικού καθεστώτος.
Το 20ο και τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου φέρει τον τίτλο «Μαινάδες», κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη που στα πρώτα κεφάλαια είχε αντιληφθεί ότι βρίσκεται μπροστά σε μια ασπρόμαυρη αρχαιοελληνική τραγωδία με φόντο την Περσία. Εξάλλου, ο Παράδεισος της Ζεχρά υπάρχει και έξω από τα κόμιξ, είναι το όνομα του αχανούς νεκροταφείου που βρίσκεται στα περίχωρα της Τεχεράνης. Ο Αμίρ και ο Χαλίλ είχαν κρύψει το τέλος της ιστορίας τους στα ονόματα των πρωταγωνιστών τους.
Οι περισσότεροι από εσάς θα διαβάσουν τις τελευταίες σελίδες της ιστορίας βιαστικά, προσπαθώντας να χαλιναγωγήσουν το...κουσούρι του σύγχρονου αναγνώστη που αυθόρμητα αναζητά αμέσως περισσότερες πληροφορίες στο Διαδίκτυο. Η προσεγμένη έκδοση του Παραδείσου της Ζεχρά θα καλύψει κι αυτή σας την ανάγκη καθώς οι προτελευταίες σελίδες του βιβλίου είναι γεμάτες με όσα πρέπει να ξέρετε για τα λάθη, τα πάθη και τις προκλήσεις του σύγχρονου Ιράν.
Για τις τελευταίες-τελευταίες σελίδες του βιβλίου, ίσως να μην πρέπει να γραφτεί τίποτα σε μια «βιβλιοκριτική». Ίσως έχουν όλα ειπωθεί με το λατινικό «homo homini lupus», ίσως με το «I am constantly amazed by man's inhumanity to man» του Primo Levi...
