Ο Asghar Farhadi γεννήθηκε το 1972 κάπου μακριά από εδώ, στο Ιράν. Τον Απρίλιο του 2012, το περιοδικό Time τον κατέταξε στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη. Επάγγελμα: δημιουργός ταινιών.
Πρόσφατα, μετά από υπόδειξη του βαθέος Twitter, παρακολούθησα δυο ταινίες του, χωρίς να γνωρίζω καθόλου από πριν ούτε τη θεματολογία τους ούτε την αποδοχή τους από το κοινό και τους κριτικούς.
Η πρώτη ταινία που είδα ήταν το «Ένας χωρισμός», γυρισμένη ολοκληρωτικά στην πατρίδα του δημιουργού της. Έπος, η πρώτη λέξη που ψέλλισα όταν έπεσαν οι τίτλοι του τέλους. Αν και δεν ασχολούμαι ποτέ με τις κινηματογραφικές τεχνικές και εστιάζω πάντα στις ιστορίες, ήταν μέχρι και σε μένα εύκολο να καταλάβω ότι, εκτός των άλλων, πρόκειται και για ένα άρτιο κινηματογραφικό προϊόν, εφάμιλλο κλασσικών αριστουργημάτων και σίγουρα κατάλληλο να χαρακτηριστεί ως ένα τέτοιο της εποχής μας.
Η ιστορία που αφηγείται είναι σχεδόν κοινότοπη αλλά ο Farhadi καταφέρνει κατά την αφήγηση της να σκιαγραφήσει τα θεμελιώδη και τελικά σχεδόν πρωτόγονα διλήμματα που συνοδεύουν τις ανθρώπινες σχέσεις και τα οποία γίνονται ακόμα πιο κρίσιμα στις ιδιότυπες κοινωνίες του μουσουλμανικού κόσμου. Παρά όμως το έντονο παραδοσιακό στοιχείο που ξεχειλίζει από τα καταπληκτικά πλάνα του σκηνοθέτη, τα ηθικά διακυβεύματα που προκύπτουν από την πλοκή, καταλήγουν παγκόσμια, «αντικείμενα» ανώτερα των εκάστοτε υποκειμένων τους.
Ψάχνοντας κατόπιν εορτής περισσότερες πληροφορίες για την ταινία, διαπίστωσα ότι κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας το 2012 κι ότι συγκέντρωσε διεθνώς εγκωμιαστικά σχόλια. Δείτε την για να διαπιστώσετε πόσο πολύ της αξίζουν.
Η δεύτερη ταινία του που είδα, η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα, είναι «Το Παρελθόν», η οποία από ότι κατάλαβα αποτελεί το πρώτο βήμα μετάβασης του Farhadi στο πάνθεον των κορυφαίων σύγχρονων δημιουργών, καθώς αυτή τη φορά πρόκειται για μια γαλλική παραγωγή με φόντο το Παρίσι.
Αν και πιο τολμηρό δημιούργημα από το προηγούμενο, αυτή τη φορά νομίζω ότι ο Ιρανός κινηματογραφιστής αποτυγχάνει ελαφρώς να αφηγηθεί μια ολοκληρωμένη ιστορία αλλά κατά τα λοιπά καταφέρνει να εδραιώσει το προσωπικό του στυλ, τόσο σκηνοθετικά όσο και σε επίπεδο σεναρίου.
Το Παρελθόν είναι κι' αυτό ένα κινηματογραφικό αριστούργημα το οποίο παίρνει τεράστια βοήθεια κι από την εντυπωσιακά γοητευτική Bérénice Bejo η οποία μοιάζει να έχει γεννηθεί για να συμπληρώνει ή αν όχι να πολλαπλασιάζει την έλξη που ασκεί το Παρίσι στον κινηματογραφικό φακό. Δίχως συζήτηση, τρέξτε να το δείτε.
Αντί επιλόγου, δεν ξέρω τι θα ακολουθήσει αλλά νομίζω ότι ο Asghar από την Τεχεράνη ήρθε στις οθόνες από τα μαγικά βάθη της Μέσης Ανατολής για να μείνει, δείχνοντας μας ότι ο παλιός Θεός Κινηματογράφος μπορεί να μας συστήσει σε νέους κόσμους, οι οποίο τελικά είναι λιγότερο διαφορετικοί και «ξένοι» από όσο κανείς θα περίμενε.
